Theo Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có đến 40% trẻ em từ 6 đến 59 tháng tuổi bị thiếu máu trên toàn cầu. Đây là một trong những căn bệnh nguy hiểm gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển, tăng trưởng chiều cao của trẻ, làm giảm sức đề kháng và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Để phòng ngừa bệnh thiếu máu và hạn chế các biến chứng do bệnh gây ra, ba mẹ hãy cùng NuBest Vietnam tìm hiểu về căn bệnh này qua những thông tin dưới đây.
Thiếu máu (Anemia) là tình trạng giảm nồng độ Hemoglobin (HGB) hoặc số lượng hồng cầu trong máu, làm giảm khả năng vận chuyển oxy và các chất dinh dưỡng đến các cơ quan, tế bào trong cơ thể của máu.
Tỷ lệ hồng cầu trong cơ thể người bình thường và người mắc bệnh thiếu máu.
Người mắc bệnh thiếu máu thường có mức huyết sắc tố dưới 120g/L. Dựa vào nồng độ huyết sắc tố, chúng ta có thể xếp loại mức độ bệnh như sau:
- Thiếu máu nhẹ: Nồng độ huyết sắc tố từ 90 đến dưới 120 g/L.
- Thiếu máu vừa: Nồng độ huyết sắc tố từ 60 đến dưới 90 g/L.
- Thiếu máu nặng: Nồng độ huyết sắc tố từ 30 đến dưới 60 g/L.
- Thiếu máu rất nặng: Nồng độ huyết sắc tố dưới 30 g/L.
Nồng độ huyết sắc tố càng thấp thì tủy xương tạo ra càng ít tế bào hồng cầu hơn, chất lượng hồng cầu cũng sẽ thấp hơn so với hồng cầu bình thường. Lúc này các tế bào hồng cầu không thể vận chuyển đầy đủ oxy và các chất dinh dưỡng đến các cơ quan trong cơ thể của trẻ.
Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu ở con người. Với trẻ em, nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh thiếu máu là do:
Không cung cấp đủ sắt cho cơ thể
Sắt là một trong các khoáng chất thiết yếu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc sản xuất tế bào hồng cầu. Khoảng 70% sắt trong cơ thể được phát hiện ở huyết sắc tố và trong các tế bào cơ. Việc thiếu sắt sẽ làm giảm chất lượng và số lượng hồng cầu trong cơ thể, dẫn đến việc thiếu máu ở trẻ.
Hơn nữa, trẻ em và thanh thiếu niên đang trong độ tuổi trưởng thành nên nhu cầu bổ sung sắt cho cơ thể không hề thấp. Nếu lượng sắt trong thức ăn không đáp ứng được nhu cầu cơ thể sẽ khiến trẻ mắc bệnh thiếu máu.
Không cung cấp đủ lượng sắt qua thức ăn hàng ngày trẻ sẽ bị thiếu máu.
Mặt khác, trẻ sơ sinh có thể bị thiếu máu dinh dưỡng nếu cơ thể mẹ đang thiếu sắt. Ngoài ra, trong giai đoạn mang thai, cơ thể mẹ cần được cung cấp đủ sắt để thai nhi phát triển, hình thành tế bào máu và các cơ quan khác.
Thiếu Vitamin B12, Axit Folic
Axit Folic, Vitamin B12 đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc sản xuất DNA cần thiết để hình thành tế bào hồng cầu. Khi cơ thể trẻ thiếu hai dưỡng chất này, các DNA hình thành tế bào hồng cầu sẽ có sự thay đổi về cấu trúc, làm giảm chất lượng hồng cầu, gây ra bệnh thiếu máu.
Nhiễm ký sinh trùng đường ruột
Các loại ký sinh trùng đường ruột, đặc biệt là giun móc là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh thiếu máu ở trẻ. Khi xâm nhập được vào cơ thể trẻ, chúng sẽ hút máu cùng các chất dinh dưỡng của trẻ để sống và phát triển. Từ đó khiến cơ thể mất máu và thiếu sắt nghiêm trọng.
Mắc các bệnh mãn tính
Các bệnh mãn tính như viêm tủy, viêm loét đại tràng, thận, đái tháo đường,... sẽ khiến trẻ mắc bệnh thiếu máu do cơ thể bị nhiễm trùng lâu ngày dẫn đến một số biến đổi trong hệ thống sản xuất máu. Từ đó, chất lượng tế bào máu suy giảm và lượng sắt dự trữ trong cơ thể để tạo ra các tế bào hồng cầu mới cũng giảm đi khá nhiều.
Bệnh thiếu máu có ảnh hưởng đến chiều cao không? Các biến chứng nào thường gặp ở bệnh thiếu máu?
Thiếu máu là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chậm lớn và kém phát triển ở trẻ. Bên cạnh việc gây mệt mỏi, khó tập trung, thiếu máu còn làm giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển xương và cơ. Với trẻ trong giai đoạn tăng chiều cao, việc thiếu máu sẽ làm giảm tốc độ tăng chiều cao của cơ thể. Trẻ sẽ không phát huy được tối đa tiềm năng tăng trưởng chiều cao của mình.
Ngoài ra, khi mắc bệnh thiếu máu, các cơ quan trong cơ thể sẽ không nhận đủ oxy và dưỡng chất thiết yếu. Hệ thống miễn dịch của trẻ cũng yếu đi rất nhiều. Vì thế, trẻ mắc bệnh thiếu máu thường có nguy cơ mắc các bệnh lý khác khá cao.
Trong một số trường hợp thiếu máu cấp tính, thể tích máu giảm, các mô trên cơ thể thiếu oxy gây tổn thương cơ quan đích. Từ đó dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh suy tim, suy hô hấp, suy thận hoặc các tổn thương cơ quan khác trong cơ thể trẻ. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh thiếu máu có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ.
Bệnh thiếu máu cần được điều trị kịp thời.
Có thể thấy bệnh thiếu máu là căn bệnh vô cùng nguy hiểm. Để sớm phát hiện bệnh và bảo vệ sức khỏe con yêu của mình, ba mẹ hãy xem xét những dấu hiệu khi mắc bệnh thiếu máu dưới đây:
- Trẻ thường mệt mỏi, da xanh xao, sạm da.
- Hay bị chóng mặt, hoa mắt, ù tai.
- Trẻ thiếu máu nặng có thể bị ngất.
- Trẻ khó tập trung, khó ngủ, sức khỏe kém.
- Thường xảy ra tình trạng tim đập nhanh hơn, khó thở hoặc đau tim.
- Trẻ hay chán ăn, đầy bụng, rối loạn tiêu hóa,...
- Trẻ rụng tóc nhiều, móng tay dễ gãy, chân móng bẹt hoặc lõm,…
Để phòng ngừa bệnh thiếu máu, giúp trẻ giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe của trẻ, ba mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau:
Bổ sung sắt trong giai đoạn mang thai và cho con bú
Giai đoạn mang thai, mẹ cần bổ sung đủ lượng sắt để thai phát triển khỏe mạnh. Khi trẻ vừa chào đời, sắt trong sữa mẹ dễ hấp thu, giúp cơ thể phát triển và hình thành tế bào hồng cầu. Để cung cấp đủ hàm lượng sắt cho cả mẹ và bé trong giai đoạn mang thai và cho con bú, mẹ nên bổ sung sắt theo chỉ định của bác sĩ.
Một số trường hợp trẻ sơ sinh không thể bổ sung sắt bằng sữa mẹ thì ba mẹ nên tham khảo tư vấn của chuyên gia hoặc bác sĩ chuyên khoa.
Bổ sung Vitamin và khoáng chất
Để tăng cường khả năng hấp thụ sắt cho cơ thể trẻ, ba mẹ hãy bổ sung thêm Vitamin C qua bữa ăn hàng ngày từ các loại thực phẩm như: cam, bông cải xanh, dâu tây,...
Axit Folic và Vitamin B12 là hai chất thiết yếu để tạo nên những tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Hai dưỡng chất này thường có trong các thực phẩm có nguồn gốc động vật như: sữa, trứng, phô mai, hàu, cá,...
Ngoài ra, ba mẹ hãy xây dựng cho trẻ chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dinh dưỡng để cơ thể khỏe mạnh. Từ đó khả năng phòng ngừa bệnh thiếu máu cũng sẽ tăng lên.
Chế độ ăn uống khoa học giúp trẻ khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh thiếu máu.
Điều trị bệnh nền
Nếu trẻ đang mắc các bệnh như viêm loét dạ dày, đại tràng hoặc các bệnh nền khác thì ba mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng do bệnh gây ra.
Tẩy giun định kỳ
Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần không những giúp trẻ phòng ngừa tình trạng thiếu máu mà còn giúp cơ thể trẻ khỏe mạnh, tăng trưởng tốt hơn.
Thiếu máu là căn bệnh nguy hiểm gây ảnh hưởng đến thể chất, sự phát triển trí tuệ và tăng trưởng chiều cao của trẻ. Khi cơ thể thiếu máu, oxy và các dưỡng chất khác sẽ không được vận chuyển đầy đủ đến tất cả cơ quan của trẻ. Vì thế, khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào về bệnh thiếu máu, ba mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đồng thời, phụ huynh điều chỉnh phương pháp chăm sóc khoa học hơn để trẻ khỏe mạnh hơn, tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ cao hết tiềm năng.
