Dinh dưỡng có ảnh hưởng đến quá trình phát triển chiều cao?
Dinh dưỡng được xem là yếu tố quan trọng chiếm đến 32% trong sơ đồ các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao. Cơ thể thiếu hụt các dưỡng chất sẽ dẫn đến tình trạng mất cân bằng, tiêu hao năng lượng, nghiêm trọng hơn là suy dinh dưỡng, thấp còi, kéo theo suy giảm hệ miễn dịch và dễ mắc bệnh. Ngược lại, dinh dưỡng đầy đủ với các nhóm chất từ đạm, chất xơ, vitamin, khoáng chất, chất béo… sẽ cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng dồi dào, các dưỡng chất được hấp thụ, tiêu hoá và vận chuyển đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là xương hỗ trợ tốc độ tăng mật độ khoáng, kéo dài xương.
Dinh dưỡng có đáp ứng trọn vẹn nhu cầu phát triển chiều cao của cơ thể?
Theo các chuyên gia nghiên cứu, các dưỡng chất có trong các nhóm thực phẩm sẽ mang lại lợi ích tuyệt vời cho sự phát triển về chiều cao của xương như Canxi, Collagen thuỷ phân, Kẽm, Sắt, Phốt pho, Magie, Vitamin D3, Vitamin K2… Có thể thấy, dinh dưỡng quyết định rất lớn đến tốc độ tăng trưởng, đặc biệt với nhóm đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên. Ở các nước phát triển, chế độ ăn uống của trẻ được Chính phủ theo sát và quan tâm, hỗ trợ để thay đổi vóc dáng cho thế hệ tương lai của đất nước. Các nước kém phát triển hoặc đang phát triển thường có mức chiều cao trung bình thấp do đời sống kinh tế khó khăn, kéo theo chế độ dinh dưỡng vẫn còn thiếu thốn, nghèo nàn.
Nên bổ sung chế độ dinh dưỡng như thế nào giúp trẻ 8 tuổi phát triển chiều cao?
Bước vào giai đoạn tiền dậy thì trẻ không chỉ cần bổ sung đủ bữa mà cần bổ sung trọn vẹn các dưỡng chất cơ thể cần để phát triển. Trong đó, một số dưỡng chất quan trọng cơ thể cần để đẩy nhanh quá trình tăng trưởng cần được lưu ý như:
Chất đạm
Thực phẩm chứa đạm rất quan trọng để xây dựng và phục hồi xương, cơ và da. Chúng cũng quan trọng để xây dựng enzyme và hormone đồng thời cung cấp vitamin. Nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa protein và trẻ em bị còi cọc. Một đánh giá về trẻ em ở Indonesia cho thấy rằng axit amin (các phân tử tạo nên protein) có xu hướng thấp hơn ở trẻ em không phát triển chiều cao như mong đợi. Theo một nghiên cứu khác được thực hiện ở Hà Lan, ăn nhiều protein động vật hơn ở trẻ 1 tuổi có liên quan đến chiều cao cao hơn cho đến 9 tuổi.
Thực phẩm giàu protein bao gồm: các loại thịt như thịt bò và thịt gia cầm, hải sản, trứng, đậu, đậu Hà Lan và đậu lăng, các loại hạt, sữa và thực phẩm chức năng
Vitamin D
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình trạng thiếu hụt vitamin D có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chiều cao ở trẻ em vì vitamin D hỗ trợ sự phát triển của xương. Một nghiên cứu năm 2022 về trẻ em ở Nhật Bản liên kết tình trạng thiếu hụt vitamin D với sự phát triển chậm hơn một chút mỗi năm. Tương tự như vậy, một nghiên cứu khác phát hiện ra rằng mức vitamin D cao hơn có liên quan đến sự gia tăng nhẹ về chiều cao và bảo vệ chống lại mật độ khoáng chất trong xương thấp.
Có rất ít thực phẩm có chứa vitamin D tự nhiên, gợi ý đến bạn một số nguồn thực phẩm chứa vitamin D cao nhất bao gồm: cá béo như cá hồi, cá hồi vân, cá ngừ, nấm Portabella, nấm maitake, phô mai, sữa và thực phẩm chức năng…
Gợi ý một số nhóm thực phẩm giàu hàm lượng Vitamin D cho cơ thể
Kẽm
Một chất dinh dưỡng thiết yếu khác rất quan trọng trong giai đoạn tăng trưởng của trẻ em là kẽm. Một số nguồn thực phẩm giàu kẽm nhất bao gồm: hàu, thịt bò, cua, ngũ cốc, hạt bí ngô, sữa và thực phẩm chức năng…
Vitamin K
Đây được xem là một trong những vitamin hỗ trợ Canxi và Vitamin D chuyển hóa và nhanh chóng hấp thụ vào xương khớp. Vitamin này được tìm thấy trong các thực phẩm như: súp lơ xanh, măng tây, dưa leo, bắp cải, cần tay, các loại hạt, sữa và thực phẩm chức năng…
Collagen thuỷ phân
Nhiều bậc phụ huynh thường lầm tưởng, collagen là thành phần có công dụng làm đẹp da, chống lão hoá mà không biết rằng collagen thuỷ phân còn đóng vai trò xây dựng 90% cấu trúc xương hữu cơ, củng cố mật độ khoáng và nuôi xương dài chắc khỏe. Một số nhóm thực phẩm có chứa thành phần này như: sữa và thực phẩm chức năng, thịt động vật, nước hầm xương, hải sản…
Gợi ý thực đơn dinh dưỡng cho trẻ 8 tuổi
Thực đơn tuần 1
Thứ
|
Buổi sáng
|
Xế
|
Buổi trưa
|
Xế
|
Buổi tối
|
Hai
|
cháo sườn
sữa
|
kiwi
|
cơm
gà kho sả
đậu bắp luộc
canh rau dền tôm
|
phô mai
|
cơm
cá bớp kho lạt
rau muống xào
canh nước rau muống
|
Ba
|
bánh cuốn nóng
sữa
|
bánh quy lạt
|
lẩu gà lá é
|
sữa chua
|
cơm
canh bắp cải thịt băm
trứng chiên
mực xào ớt chuông
|
Tư
|
bò né - bánh mì
sữa
|
hạt hạnh nhân, óc chó
|
cơm
bông bí xào
canh bí đỏ hầm xương
thịt kho trứng
|
cam
|
cơm
canh kim chi
đậu hũ nhồi thịt
cải chíp xào dầu hào
|
Năm
|
bún cá rô
sữa
|
nước ép dưa hấu
|
cơm
cá bống kho tiêu
đậu cô ve xào
canh khổ qua nhồi thịt
|
tào phớ
|
cơm
sườn ram
salad
canh trứng cà chua
|
Sáu
|
phở gà
sữa
|
bánh quy lạt
|
cơm
cá trắm kho dưa chua
nộm mít non
canh rau tập tàn tôm
|
sữa chua
|
cháo gà
gỏi gà
|
Bảy
|
bánh mì chả bò
sữa
|
nước ép cam
|
cơm
tôm rim nước dừa
súp lơ xanh luộc
canh chua đầu cá hồi
|
việt quất
|
cơm
cá ngừ kho thơm
bắp cải luộc
canh bí đao sườn
|
Chủ nhật
|
bún riêu cua
sữa
|
phô mai
|
cơm
đậu hủ kho nấm
chả chiên
rau lang luộc
canh mướp tôm
|
táo
|
cơm
cánh gà chiên mắm
đậu đũa xào
canh rau tần ô tôm
|
Bữa ăn lý tưởng kết hợp các nhóm thực phẩm giàu dưỡng chất, tươi ngon và đảm bảo vệ sinh
Thực đơn tuần 2
Thứ
|
Buổi sáng
|
Xế
|
Buổi trưa
|
Xế
|
Buổi tối
|
Hai
|
bún bò
sữa
|
bánh mì phô mai
|
lẩu hải sản
|
pudding
|
cơm
Salad sốt cà chua kèm bò tái
canh đậu hũ non
cá chim chiên
|
Ba
|
xôi xá xíu
sữa
|
socola
|
cơm
canh khoai mỡ tôm
bò xào sả nghệ
đậu rồng luộc
|
kem bơ
|
cơm
canh chua cá bông lau
mực hấp hành gừng
rau cải xào
|
Tư
|
bánh canh cua
sữa
|
bánh quy lạt
|
cơm
canh rau đay cua
cá tầm nướng muối ớt
đọt bí xào
|
sữa chua
|
mì ý sốt bò bằm
|
Năm
|
hủ tiếu Nam Vang
sữa
|
phô mai
|
cơm
canh củ cải thịt bằm
gà hấp cải xanh
|
dâu tây
|
cơm
cau rau ngót tôm
giò heo quay
rau lang luộc
|
Sáu
|
bánh giò
sữa
|
bưởi
|
cơm
canh gà nấu lá giang
giá xào nấm
ba chỉ rang
|
tào phớ
|
cơm
canh củ hầm xương
thịt xào bạch tuộc
su su xào cà rốt
|
Bảy
|
bún thịt xào
sữa
|
sữa chua
|
cơm
canh bầu cá nục
thịt khìa nước dừa
khổ qua xào trứng
|
hạnh nhân, hạt điều
|
cơm
canh rau muống nấu nghêu
măng tây xào
thịt om chuối đậu
|
Chủ nhật
|
bánh bao thịt
sữa
|
xoài
|
cơm
canh củ dền tôm
thịt ba chỉ kho măng
đậu rồng xào
|
sữa chua
|
lẩu măng vịt
|
Thực đơn tuần 3
Thứ
|
Buổi sáng
|
Xế
|
Buổi trưa
|
Xế
|
Buổi tối
|
Hai
|
mì quảng tôm thịt
sữa
|
macca
|
cơm
thịt luộc
dưa leo
canh chua cá lóc
|
nước ép lựu
|
cơm
canh sườn nấu me
cốt lết chiên
rau cải xào
|
Ba
|
cháo cá lóc
sữa
|
đu đủ
|
cơm
canh chua cá lăng
|
phô mai
|
cơm
canh gà hầm củ sen
đậu bắp luộc
Trứng chiên
|
Tư
|
Súp hải sản
sữa
|
sung khô
|
cơm
canh rau lang nấu tép
cá hồi sốt cam
salad
|
sữa chua
|
mì tương đen
|
Năm
|
bánh hỏi - heo quay
sữa
|
phô mai
|
mì quảng gà
|
mâm xôi
|
cơm
canh rau má tôm khô
rau bí xào
cá chỉ vàng nướng
|
Sáu
|
bún mọc
sữa
|
nho
|
cơm
canh chua cá dìa
súp lơ xanh luộc
khoai tây xào bò
|
bánh nướng rau củ
|
cơm
canh mướp hoa thiên lý
cải ngồng luộc
vịt quay
|
Bảy
|
xôi cốm hạt sen
sữa
|
sữa chua
|
cơm
canh rau cải thịt băm
cá nục kho thịt
bắp cải xào trứng
|
bánh quy lạt
|
cơm
canh cá dọc mùng
chả cốm
đậu ve xào thịt
|
Chủ nhật
|
mì hoành thánh
sữa
|
kiwi
|
cơm
canh khoai sọ sườn
mực rim
rau lang luộc
|
sữa chua
|
lẩu măng chua cá bớp
|
Hạn chế các món nướng, nhiều gia vị và không đảm bảo vệ sinh chế biến, nguồn gốc thực phẩm
Thực đơn tuần 4
Thứ
|
Buổi sáng
|
Xế
|
Buổi trưa
|
Xế
|
Buổi tối
|
Hai
|
bò kho - bánh mì
sữa
|
hạnh nhân, hạt điều
|
cơm
canh rau ngót hến
cá hồi cuộn rau củ
măng tây luộc
|
bánh khoai lang
|
cơm
canh rau tập tàn tôm
kho quẹt - dưa leo
|
Ba
|
nui tôm thịt
sữa
|
sinh tố sapoche
|
cơm chiên dương châu
canh rong biển
salad
|
phô mai
|
cơm
cá nục kho thơm
giá xào lòng mề
canh mồng tơi tôm
|
Tư
|
miến măng gà
sữa
|
sữa chua
|
cơm
canh sườn nấu dưa chua
cá mòi rang muối
rau muống xào
|
táo tàu
|
cơm
canh cà chua với bò rau răm
đậu hũ chiên
cá thu sốt cà
|
Năm
|
bánh canh chả cá
sữa
|
nho khô, hạt óc chó
|
miến trộn hải sản
|
bánh pancake
|
cơm
canh bắp bò nấu khế
rau cải luộc
sườn xào chua ngọt
|
Sáu
|
bánh mì xíu mại
sữa
|
khoai lang kén
|
cơm
canh rau dền cá thả lác
thịt xào nấm đùi gà
cá thu kho củ cải
|
sữa chua
|
cơm
canh rau sam mọc thịt
ba chỉ luộc - dưa giá
|
Bảy
|
sandwich bơ đậu phộng
sữa
|
đậu Hà Lan luộc
|
cơm
canh ghẹ nấu măng chua
nộm thập cẩm
giò thủ
|
phô mai
|
cơm
canh rau tầm bà gà xé
cá tuyết kho tiêu
măng tây xào
|
Chủ nhật
|
bún thịt nướng
sữa
|
sữa chua
|
lẩu bò
|
bánh flan
|
cơm
canh rau xà lách xoong thịt băm
cá nục kho thơm
salad
|
Bổ sung đều đặn hàm lượng sữa và các dòng thực phẩm hỗ trợ tăng chiều cao hằng ngày cho trẻ
Những lưu ý khi bổ sung chế độ dinh dưỡng cho trẻ tăng chiều cao?
Trong quá trình bổ sung dinh dưỡng cho trẻ, các bậc phụ huynh cần lưu ý một vài điều sau để tối ưu hoá hiệu quả và hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn:
- Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày với 3 bữa ăn chính và 2 bữa ăn phụ
- Hạn chế những thức ăn nhanh, đồ hộp chế biến sẵn, đồ ăn chiên rán
- Giảm bớt các thức ăn vặt, nước ngọt, bánh kẹo nhiều đường
- Bổ sung thêm cho trẻ sữa và các dòng thực phẩm chức năng hỗ trợ sức khỏe xương khớp và phát triển chiều cao
- Chú ý việc lựa chọn thực phẩm, vệ sinh, chế biến, ưu tiên ăn chín, uống sôi
- Áp dụng các chế độ dinh dưỡng khoa học, lắng nghe ý kiến từ các bác sĩ, hạn chế nghe và làm theo những thông tin sai lệch, chưa được kiểm chứng.
- Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, cha mẹ cần khuyến khích trẻ vận động thể thao, ngủ nghỉ đúng giờ, sinh hoạt khoa học và hợp lý.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện những biểu hiện lạ và có biện pháp giải quyết kịp thời.
- Duy trì mức cân nặng lý tưởng phù hợp với độ tuổi.
Có thể thấy, chế độ dinh dưỡng không chỉ quyết định đến sức khoẻ tổng thể mà còn tác động lớn đến tốc độ tăng trưởng của trẻ trong giai đoạn vàng phát triển. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết có thể giúp ích cho quý phụ huynh trong hành trình nuôi dưỡng con cao khoẻ hết tiềm năng.