Chăm con mãi mà vẫn không thấy con lớn là một trong số những nỗi lo mà hầu hết các bậc phụ huynh đều trải qua. Vậy trẻ chậm phát triển có ảnh hưởng đến chiều cao và giải pháp nào hiệu quả giúp khắc phục tình trạng trên? Hãy cùng nubest.vn tìm hiểu chi tiết trong bài viết bên dưới nhé!
Nguyên nhân gây ra vấn đề tăng trưởng phụ thuộc vào loại rối loạn tăng trưởng đang được đề cập. Một số vấn đề tăng trưởng là do di truyền, trong khi những vấn đề khác có thể do rối loạn nội tiết tố hoặc hấp thụ thức ăn kém.
Bật mí những nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng trưởng
Nguyên nhân gây ra vấn đề tăng trưởng thường thuộc các loại sau:
- Chiều cao thấp do di truyền do ảnh hưởng bởi vóc dáng thấp bé của gia đình qua các thế hệ.
- Trẻ có thói quen sinh hoạt kém lành mạnh cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm phát triển, chẳng hạn như ăn uống thiếu chất, thức khuya, lười vận động…
- Các bệnh mãn tính ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của cơ thể, đặc biệt là các mô xương, sụn. Trong đó, suy dinh dưỡng, bệnh đường tiêu hóa, bệnh thận, bệnh tim, bệnh phổi, tiểu đường… có thể gây ra các vấn đề về tăng trưởng.
- Các bệnh lý liên quan đến nội tiết tố liên quan đến việc sản xuất đủ nội tiết tố tuyến giáp cho sự phát triển bình thường của xương. Hội chứng Cushing - một tình trạng hiếm gặp, có thể do vô số bất thường dẫn đến tuyến thượng thận tiết quá nhiều corticosteroid. Thiếu hụt nội tiết tố tăng trưởng liên quan đến vấn đề ở tuyến yên. Đây được xem là một cơ quan nhỏ bên trong bộ não có chức năng sản sinh nội tiết tố tăng trưởng.
- Các vấn đề bẩm sinh ở các mô nơi diễn ra sự phát triển. Với tình trạng được gọi là hạn chế tăng trưởng trong tử cung (IUGR), sự phát triển chậm trong tử cung xảy ra trong quá trình mang thai. Điều này có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm người mẹ hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc trong khi mang thai. Em bé được sinh ra có cân nặng và chiều dài thấp hơn bình thường.
Ngoài các nguyên nhân kể trên, trẻ có quá nhiều hoặc quá ít nhiễm sắc thể cũng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, bao gồm các vấn đề về tăng trưởng. Ví dụ hội chứng Turner là một rối loạn di truyền ở trẻ em gái khiến trẻ thấp hơn những trẻ khác và không phát triển trong giai đoạn dậy thì. Hoặc có nhiều bệnh về xương khác nhau ảnh hưởng đến chiều cao và sự phát triển. Phổ biến nhất là chứng loạn sản sụn, một loại bệnh lùn trong đó tay và chân của trẻ ngắn so với chiều dài cơ thể.
Trẻ mắc các bệnh mãn tính có nguy cơ cao chậm tăng trưởng về vóc dáng
Bên cạnh đó, một rối loạn tăng trưởng được gọi là dậy thì sớm được đặc trưng bởi sự khởi phát sớm của tuổi vị thành niên trong đó trẻ cao so với tuổi của mình ban đầu, nhưng do xương trưởng thành nhanh nên sự phát triển dừng lại ở độ tuổi sớm và chúng có thể thấp khi trưởng thành. Có một số rối loạn tăng trưởng là vô căn mà không rõ nguyên nhân gây ra vấn đề tăng trưởng.
Có rất nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của trẻ. Để xác định nguyên nhân trẻ chậm tăng trưởng, cha mẹ có thể đến các cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa để có kết quả chính xác nhất.
Dấu hiệu chính của tình trạng chậm phát triển là chiều cao tăng trưởng thấp hơn dự kiến mỗi năm. Cụ thể chiều cao tăng lên hàng năm ít hơn khoảng 5,5 cm trong độ tuổi từ 2 đến 4, ít hơn khoảng 5 cm trong độ tuổi từ 4 đến 6 và chiều cao tăng trưởng hàng năm ít hơn 4cm đối với bé trai và ít hơn 4,5 cm đối với bé gái.
Trẻ bị thiếu hụt nội tiết tố tăng trưởng - một trong những nguyên nhân gây chậm phát triển chiều cao cũng có thể có các biểu hiện như:
- Khuôn mặt trông trẻ hơn
- Tóc chậm phát triển
- Tuổi dậy thì muộn
- Bụng to bất thường
- Miệng nhợt nhạt, lưỡi trơn
- Dễ cáu kỉnh, bực bội
- Trẻ biếng ăn, cân nặng thấp.
Nắm các dấu hiệu chậm tăng trưởng ở trẻ giúp cha mẹ sớm có phương án can thiệp và điều trị kịp thời giúp trẻ không gặp những bất lợi trong tương lai vì sở hữu chiều cao thấp bé.
Chậm tăng trưởng về chiều cao có thể là một dấu hiệu cảnh báo cơ thể trẻ đang thiếu hụt các dưỡng chất có lợi cho quá trình xương phát triển. Theo các bác sĩ, một số dưỡng chất cha mẹ cần bổ sung cho trẻ giúp tăng mật độ khoáng, hỗ trợ kéo dài xương như Canxi, Collagen, Vitamin D3, K2, Kẽm, Phốt pho, Magiê, Đạm…
Cha mẹ cần chú trọng hơn về chế độ dinh dưỡng trong các bữa ăn hàng ngày của trẻ
Hầu hết các vi khoáng chất này đều có trong các nhóm thực phẩm tự nhiên từ rau củ, trái cây, thịt, các loại hải sản, ngũ cốc, các loại hạt. Chính vì thế, cha mẹ cần lên thực đơn dinh dưỡng hàng ngày có bổ sung đa dạng các nhóm chất trên để hỗ trợ cung cấp dinh dưỡng cho xương khớp nói riêng và sức khoẻ tổng thể nói chung. Để hạn chế tình trạng thừa chất, cha mẹ nên tính toán và cân đối hàm lượng dưỡng chất của các nhóm thực phẩm trước khi cho trẻ hấp thụ vào cơ thể. Hoặc cha mẹ có thể tham khảo ý kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ để lên thực đơn phù hợp với thể trạng của trẻ.
Khuyến khích trẻ ăn ngon, hứng thú hơn trong các bữa ăn, cha mẹ có thể đổi mới cách chế biến, chăm chú hơn ở phần trang trí. Hạn chế cho trẻ vừa xem tivi, lướt điện thoại vừa ăn khiến trẻ mất tập trung và ảnh hưởng đến quá trình tiêu hoá. Với những trẻ bị đầy hơi, táo bón, đầy bụng, cha mẹ có thể bổ sung thêm thành phần men vi sinh từ các loại thực phẩm chức năng, sữa, sữa chua để giúp đường ruột trẻ cân bằng, hấp thụ tốt.
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ là yếu tố cần thiết giúp quá trình phát triển thể chất thuận lợi hơn. Tuy nhiên, cha mẹ cần chia nhỏ bữa và khẩu phần ăn, điều này sẽ giúp trẻ không phải bị ép ăn quá nhiều gây ra tình trạng biếng ăn hoặc tạo áp lực lên hệ tiêu hoá. Bổ sung quá nhiều thực phẩm cùng một lúc về lâu dài có thể khiến trẻ thừa cân, béo phì.
Chính vì thế bên cạnh 3 bữa ăn chính, cha mẹ có thể bổ sung thêm từ 2-3 bữa ăn phụ nhẹ nhàng với các đồ ăn vặt dinh dưỡng cho trẻ như sữa, sữa chua, bánh quy, nước ép, trái cây, các loại hạt, phô mai… Cha mẹ nên tập cho trẻ có thói quen ăn uống đủ bữa và đúng giờ, không nên bỏ bữa khiến cơ thể thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng, về lâu dài ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng.
Vận động với các bài tập hoặc bộ môn thể thao mang đến cho trẻ không chỉ là sức bền, nâng cao hệ đề kháng, miễn dịch mà còn hỗ trợ xương chắc khỏe và kéo giãn nhanh chóng. Tùy vào sở thích, sức lực và độ tuổi trẻ có thể lựa chọn những bài tập hoặc bộ môn thể thao yêu thích. Ví dụ như các động tác Yoga, Pilates, bóng rổ, bóng chuyền, nhảy dây, hít xà đơn, bơi lội, đạp xe, chạy bộ…
Vận động từ bé giúp trẻ có sức khoẻ tốt cùng vóc dáng chuẩn khi trưởng thành
Song song với việc tập luyện thể dục thể thao, để tối ưu hiệu quả việc xây dựng một lịch trình tập luyện chăm chỉ và đều đặn là điều cần thiết. Mỗi tuần trẻ có thể dành ra khoảng 3-4 buổi tập với tần suất từ 30 phút - 1 tiếng với việc tập luyện 1 bộ môn hoặc kết hợp nhiều bộ môn khác nhau. Trong quá trình tập luyện trẻ cần lưu ý một số vấn đề về việc khởi động, bổ sung đủ lượng và đồ ăn nhẹ cho trẻ trước trong và sau mỗi buổi tập, cần chú ý các tư thế và kỹ thuật khi tập luyện…
Thiết lập một thói quen sinh hoạt khoa học và lành mạnh chính là nền tảng giúp trẻ có một sức khỏe tốt và một chiều cao đạt chuẩn trong tương lai. Trong đó, cha mẹ nên đặc biệt chú ý đến các thói quen sinh hoạt về ăn uống, ngủ nghỉ của con. Cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn quá nhiều các loại thức ăn nhanh, đồ chiên rán, bánh kẹo hay nước ngọt có gas. Bởi theo các chuyên gia đây đều là những loại thực phẩm chứa hàm lượng cao về calo và chất béo có hại cho sức khoẻ và chiều cao, hàm lượng chất dinh dưỡng thường rất thấp.
Song song với thói quen ăn uống, cha mẹ cũng nên quan sát và nhắc nhở trẻ ngủ đúng giờ và đủ giấc. Để tối ưu hiệu quả phát triển chiều cao, cha mẹ nên cho trẻ đi ngủ sớm trước 10h tối và ngủ đủ từ 7-8 tiếng mỗi ngày. Việc đi ngủ sớm sẽ giúp cho cơ thể được nạp năng lượng sau một ngày dài vận động, đồng thời hỗ trợ tuyến yên sản sinh ra nhiều hàm lượng nội tiết tố tăng trưởng có lợi cho việc kéo dài xương.
Để trẻ có một giấc ngủ ngon và sâu, cha mẹ cần lưu ý một vài điều như sau:
- Vệ sinh không gian phòng ngủ sạch sẽ, thoáng mát
- Ưu tiên chọn lựa gối, mềm, nệm có chất liệu êm ái, thấm hút mồ hôi
- Cho trẻ uống 1 cốc sữa ấm trước khi đi ngủ 1 tiếng
- Chọn lựa quần áo có chất liệu và kích thước thoải mái, không quá ôm sát cơ thể
- Không cho trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử
- Không nên cho trẻ ăn quá no hoặc để bụng đói khi đi ngủ
Sử dụng các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, điện thoại trong một thời gian có thể gây ra những tác hại cho sức khỏe của trẻ như suy giảm thị lực, rối loạn hành vi và cảm xúc, kìm hãm tốc độ phát triển chiều cao, trẻ ù lì… Cha mẹ cần hạn chế và có những biện pháp quản lý thời gian tiếp xúc của trẻ đối với các thiết bị điện tử, thay thế bằng các hoạt động thể chất, trí tuệ hoặc chia sẻ những suy nghĩ, tâm tư tình cảm của trẻ.
Tiếp xúc quá nhiều với các thiết bị điện tử mang đến hệ luỵ cho sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ
Hầu hết có đến 80% trẻ bị lệch tư thế như khom lưng, gù lưng, nằm sấp hay co quắp tứ chi khi ngủ, các tư thế này duy trì lâu dần có thể ảnh hưởng đến dáng vóc và kìm hãm tốc độ tăng trưởng về chiều cao khi trẻ ở tuổi trưởng thành. Chính vì thế, việc quan sát và uốn nắn các tư thế khi đi, đứng, nằm, ngồi cần được các phụ huynh quan tâm và điều chỉnh kịp thời. Để chỉnh sửa các tư thế lệch chuẩn, trẻ có thể tập luyện các động tác Yoga hoặc Pilates.
Ngoài dinh dưỡng từ các bữa ăn, cha mẹ cần tìm hiểu và bổ sung thêm các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ và thực phẩm bổ sung đến từ các thương hiệu uy tín. Với công thức dinh dưỡng tối ưu, các dòng sản phẩm này hướng đến công dụng chính là nâng cao sức khỏe xương khớp, tăng độ dẻo dai, linh hoạt và giúp xương bứt tốc chiều cao lý tưởng.
Bật mí quý phụ huynh loạt sản phẩm hỗ trợ tăng chiều cao mạnh mẽ đến từ thương hiệu NuBest Hoa Kỳ. NuBest là một trong những tập đoàn dinh dưỡng nổi tiếng hàng đầu tại Mỹ với vô vàn những chứng nhận xuất sắc về tiêu chuẩn sản xuất và chất lượng từ các tổ chức có thẩm quyền quốc tế như cGMP, FDA, Consumer.
Hơn hết các sản phẩm của NuBest xuất sắc khi lần lượt có mặt tại các kênh đài truyền hình quốc gia NBC, trang thương mại điện tử lớn như Amazon, Walmart, Coupang, iHerb… phân phối tại 118 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Đến với NuBest, các bậc phụ huynh có cơ hội cho trẻ được trải nghiệm những dòng sản phẩm chất lượng như:-
- NuBest Tall Kids - sản phẩm dạng viên nhai hình thú đáng yêu, vị việt quất, hỗ trợ bổ sung 16 loại vi khoáng từ thiên nhiên giúp trẻ từ 2-9 tuổi xương, răng chắc khỏe, tăng đề kháng.
- NuBest Tall 10+ - sản phẩm dạng viên uống, không mùi, không vị, bổ sung Canxi, Vitamin D3, Vitamin K2, Collagen thuỷ phân cùng các loại thảo dược giúp xương răng chắc khỏe. Thích hợp cho trẻ em và thanh thiếu niên từ 10 tuổi trở lên.
- NuBest Tall - sản phẩm dạng viên uống, không mùi, không vị, hỗ trợ bổ sung Canxi, Collagen thuỷ phân, 5-HTP, Bạch Quả và 7 loại thảo dược giúp trẻ em và thanh thiếu niên từ 5-19 tuổi chắc khỏe xương, răng.
Dinh dưỡng trọn vẹn đáp ứng nhu cầu của trẻ em và thanh thiếu niên ở mọi độ tuổi
- Sữa bột NuBest Tall hương Chocolate thích hợp cho trẻ em trên 3 tuổi và thanh thiếu niên. Sản phẩm bổ sung Aquamin™ F chiết xuất tảo biển đỏ Ireland, bộ đôi Vitamin D3, Vitamin K2, chất đạm (đạm Whey cô đặc từ sữa), 1 tỷ CFU men vi sinh DE111®, Omega 3-6-9, cũng các vitamin và khoáng chất khác; hỗ trợ bổ sung năng lượng, phát triển chiều cao, tiêu hoá khoẻ, tăng cường đề kháng, phát triển trí não và thị lực.
- Sữa bột NuBest Tall hương Vanilla thích hợp trẻ em và thanh thiếu niên từ 4-19 tuổi. Sản phẩm có thành phần dưỡng chất dồi dào với thành phần nổi bật là đạm (đậu Hà Lan, gạo lứt), Canxi chiết xuất từ tảo biển đỏ, vitamin D3, vitamin K2, 1 tỷ CFU men vi sinh DE111®, Omega 3-6-9, cùng các vitamin và khoáng chất khác. Chỉ 1 ly sữa bột NuBest Tall mỗi ngày giúp con yêu bổ sung năng lượng, phát triển chiều cao, tiêu hoá khoẻ, tăng cường đề kháng, phát triển trí não và thị lực.
- Sữa tăng chiều cao NuBest Tall 6 trong 1 thích hợp cho trẻ em và thanh thiếu niên từ 3-18 tuổi. Sản phẩm nổi bật với bộ tứ tăng chiều cao toàn diện gồm Canxi chiết xuất từ Aquamin™ F (tảo biển đỏ), bộ đôi Vitamin D3, K2, Collagen thuỷ phân cùng hàm lượng Phốt pho tăng cường. Ngoài ra, sữa tăng chiều cao NuBest Tall 6 trong 1 còn trang bị sữa non Colostrum, 1 tỷ CFU lợi khuẩn Bacillus subtilis, DHA cùng hơn 30 vi khoáng khác. Sản phẩm mang đến 6 công dụng toàn diện như phát triển chiều cao, bổ sung năng lượng, cải thiện tiêu hoá, phát triển thể chất, nâng cao đề kháng và cải thiện trí não, thị lực.
Chậm tăng trưởng ảnh hưởng nghiêm trọng đến tốc độ phát triển chiều cao của trẻ. Để hạn chế tình trạng này, cha mẹ cần áp dụng linh hoạt và khoa học những yếu tố về dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ… giúp con sớm chinh phục chiều cao như mong đợi.
Nhận biết sớm và có những biện pháp điều trị và cải thiện tình trạng chậm tăng trưởng ở trẻ là chìa khóa giúp con không bị cắt giảm chiều cao khi trưởng thành. Hy vọng rằng với những thông tin chia sẻ trong bài viết sẽ giúp quý phụ huynh có thêm nhiều thông tin bổ ích trên hành trình cùng con yêu khôn lớn.
Câu trả lời là có, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được tầm soát sức khỏe tổng thể. Nếu phát hiện ra các dấu hiệu bất thường, trẻ sẽ có cơ hội điều trị sớm và thành công, hạn chế tối đa những hệ luỵ về chiều cao và sức khỏe trong tương lai.
Việc đo chiều cao là một phương pháp giúp cha mẹ xác định tốc độ tăng trưởng của trẻ để sớm điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, vận động, thông qua đó cũng xác định các dấu hiệu bất thường về tốc độ phát triển chiều cao. Theo khuyến nghị từ Viện Hàn lâm Nhi khoa (Hoa Kỳ), cha mẹ nên đo chiều cao định kỳ của trẻ từ lúc mới sinh, khi trẻ được 2 – 4 ngày tuổi, trẻ 1, 2, 4, 6, 9, 15, 18 và 24 tháng tuổi, liên tục hàng năm cho đến khi trưởng thành.
Tùy vào thể trạng sức khoẻ của mỗi cơ thể mà độ tuổi kết thúc quá trình phát triển ở cả nam và nữ giới cũng khác nhau. Hầu hết, độ tuổi ngừng tăng trưởng chiều cao rơi vào 18 tuổi. Có rất ít trường hợp chiều cao tăng thêm ở độ tuổi 19, 20, nếu có chỉ số tăng trưởng cũng không đáng kể chỉ từ 1-3cm.
