Gen quyết định hoàn toàn chiều cao?
Các nhà khoa học châu u đưa ra nhận xét về chiều cao của một cá nhân được xác định bởi các biến thể trình tự DNA ở con số 80%. Trình tự DNA hoặc biến thể di truyền là thuật ngữ được sử dụng để mô tả sự biến đổi trong trình tự DNA trong bộ gen của con người. Biến thể di truyền là thứ khiến chúng ta trở nên độc đáo, cho dù về màu tóc, màu da hay thậm chí là hình dạng khuôn mặt. Các cá thể của một loài có những đặc điểm tương tự nhau nhưng chúng hiếm khi giống hệt nhau, sự khác biệt giữa chúng được gọi là biến thể. Thế nhưng, kết quả này chỉ đúng đối với các nước có nền kinh tế, xã hội phát triển vượt trội, khi điều kiện sống và chế độ dinh dưỡng đầy đủ, trọn vẹn.
Gen quyết định đến tốc độ phát triển chiều cao của trẻ trong bào thai, tuy nhiên yếu tố này không chiếm yếu tố quyết định
Ở các nước kém phát triển và đang phát triển lại có tỷ lệ phần trăm yếu tố ảnh hưởng tăng trưởng khác biệt. Trong đó, 23% là chỉ số mà gen quyết định chiều cao của một cá thể, có nghĩa hơn một nửa còn lại đến từ các yếu tố bạn có thể tác động thay đổi như 32% chế độ dinh dưỡng, 20% vận động, 25% môi trường sống, giấc ngủ, thói quen…
Tốc độ tăng trưởng về xương được quyết định từ yếu tố nào?
Rối loạn bẩm sinh
Một số biến thể gen hiếm có tác động đáng kể đến chiều cao là chứng loạn sản sụn, đây là rối loạn tăng trưởng xương di truyền hiếm gặp, khiến cho vóc dáng thấp lùn và do các biến thể trong gen FGFR3 gây ra. Một rối loạn bẩm sinh khác có thể gây ra vóc dáng thấp được gọi là hội chứng Turner. Tình trạng hiếm gặp này gây ra sự chậm trễ trong tuổi dậy thì. Không giống như chứng loạn sản sụn, hội chứng Turner không di truyền.
Các rối loạn bẩm sinh khác lại khiến cho chiều cao của các cá nhân gia tăng bất thường, bao gồm hội chứng Marfan và Klinefelter. Hội chứng Marfan là do các biến thể trong gen FBN1 dẫn đến phì đại mô liên kết, trong khi hội chứng Klinefelter xảy ra khi nam giới sinh ra có thêm một nhiễm sắc thể X.
Tác động từ dinh dưỡng đến môi trường xung quanh
Ngoài các yếu tố quyết định về mặt gen, chiều cao còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường, dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt từ lúc người mẹ mang thai có hút thuốc và có tiếp xúc với các chất độc hại hay không. Nghiên cứu cho thấy khi đứa trẻ sinh ra và được nuôi dưỡng tốt, khỏe mạnh và năng động có khả năng sở hữu vóc dáng vượt trội khi trưởng thành so với trẻ có chế độ ăn uống thiếu chất, không được chăm sóc y tế đầy đủ.
Bổ sung thực đơn dinh dưỡng đa dạng kết hợp với các dòng sản phẩm bổ sung
Chính vì thế, ở rất nhiều các quốc gia mong muốn cải thiện giống nòi sở hữu chiều cao vượt trội, luôn lưu tâm xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng các chất. Bổ sung dinh dưỡng đến từ các nhóm thực phẩm tốt cho xương như rau củ, trái cây, cá, thịt động vật, ngũ cốc, các loại hạt… Đồng thời, tại các nước phát triển cha mẹ luôn khuyến khích và cho con cái sử dụng các sản phẩm chức năng, sữa chuyên biệt giúp gia tăng chiều cao, lấp đầy các khoảng trống thiếu hụt dưỡng chất.
Cân nhắc về nội tiết tố
Trong thời kỳ dậy thì, hormone rất cần thiết để điều chỉnh sự phát triển của cơ thể như hormone tuyến giáp, hormone tăng trưởng, hormone sinh dục (testosterone và estrogen). Khi trẻ bị thiếu hụt hay cơ thể sản sinh quá mức cũng khiến cho sức khoẻ và tốc độ phát triển bị ảnh hưởng. Ví dụ như trẻ bị mắc chứng suy giáp hoặc rối loạn tuyến yên sẽ có chiều cao khiêm tốn hơn mức trung bình so với các bạn bằng tuổi.
Giới tính
Chiều cao cũng là một ví dụ điển hình của đặc điểm dị hình giới tính; trung bình, nam giới cao hơn nữ giới trong mọi quần thể người. 12cm chính là khoảng cách chiều cao trung bình chênh lệch giữa nam và nữ giới. Trong dữ liệu mới nhất có sẵn, chiều cao trung bình toàn cầu của nam giới là 171cm, so với 159cm của nữ giới. Sự chênh lệch chiều cao này giữa các giới tính hiện diện ở khắp mọi nơi trên thế giới.
Giấc ngủ
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mất ngủ có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone tăng trưởng ở người (HGH). Trong đó, tuyến yên trong não bộ đóng vai trò là cơ quan sản sinh ra hormone tăng trưởng giúp chiều cao được kéo dài.. Và vì hầu hết hormone tăng trưởng được giải phóng vào ban đêm sau 12h tối, thế nên trẻ em bị thiếu ngủ sẽ có mức HGH thấp hơn, sở hữu chiều cao khiêm tốn.
Chú trọng vệ sinh và giữ không gian phòng ngủ thoáng đãng, sạch sẽ, đi ngủ sớm và ngủ đủ tiếng
Có thể cải thiện dáng vóc hiệu quả bằng cách nào?
Lên thực đơn ăn uống cân bằng và đầy đủ
Thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và dưỡng chất giúp các cơ quan bên trong của bạn hoạt động và nuôi dưỡng hệ xương chắc khỏe. Bạn có thể tham khảo kết hợp các loại thực phẩm bao gồm trái cây tươi, rau, cá, ngũ cốc nguyên hạt và sữa.
Song hành với chế độ ăn uống bạn cần bổ sung thêm các dòng sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc sữa tăng chiều cao có bảng thành phần dưỡng chất chuyên biệt thích hợp cho xương khớp phát triển. Hạn chế việc hấp thụ quá nhiều các loại thức ăn, đồ uống có hại cho sức khoẻ như đồ chiên, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều gia vị, nước ngọt…
Chọn những bài tập, bộ môn thể thao yêu thích tập luyện
Vận động chiến đến 20% cho quá trình gia tăng mật độ khoáng và kéo dài xương an toàn hiệu quả. Để mang đến hiệu quả cao nhất, bạn nên kết hợp chọn lựa những bộ môn thể thao hỗ trợ xương phát triển và cũng là bộ môn bạn yêu thích. Gợi ý đến bạn một số bộ môn có thể tham khảo tập luyện như bơi lội, nhảy dây, chạy bộ, đạp xe, bóng rổ, yoga…
Khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ tham gia các bộ môn thể thao phù hợp với sở thích và thể trạng sức khoẻ
Giữ tư thế đúng chuẩn
Duy trì tư thế đi, đứng, nằm, ngồi lệch chuẩn dần dà sẽ khiến cho các đốt sống chịu trọng lượng lớn và hình thành ra tư thế xấu, rút ngắn chiều cao của bạn. Chính vì thế, bạn cần quan sát và cải thiện tư thế với các bài tập đứng thẳng lưng, không mang vác vật nặng vượt cân nặng, chú ý tư thế khi đọc sách, xem điện thoại, làm việc…
Ngủ đủ và đúng giờ
Tuỳ vào độ tuổi, bạn sẽ có những khoảng thời gian nghỉ ngơi khác nhau, đối với trẻ trong giai đoạn dậy thì là từ 7-8 tiếng/ngày. Điều đặc biệt cần chú ý là bạn nên đi ngủ sớm trước 11h tối và thức dậy sớm trước 7h, hạn chế việc thức khuya, ngủ bù khiến cơ thể mệt mỏi hạn chế việc tăng trưởng, phát triển xương.
Có thể thấy, để thay đổi chiều cao không quá khó nếu bạn có các biện pháp dinh dưỡng, thay đổi thói quen sống khoa học. Hy vọng những thông tin trong bài viết có thể mang đến cho bạn những thông tin bổ ích để áp dụng giúp bạn sớm đạt chiều cao lý tưởng.