Hormone tăng trưởng GH là gì
Hormon tăng trưởng của con người (thường được viết tắt là HGH hoặc hGH, hoặc đơn giản là GH cho hormone tăng trưởng) là một phần quan trọng trong hệ thống nội tiết của cơ thể.
Hormone tăng trưởng GH là nội tiết của cơ thể
HGH đặc biệt tích cực trong sự trưởng thành của trẻ đang phát triển (mặc dù đó không phải là yếu tố sinh lý duy nhất khiến trẻ cao hơn và phát triển). HGH được não giải phóng vào máu trong khi ngủ và sự giải phóng của nó là một phần của chức năng sửa chữa và phục hồi giấc ngủ.
Hormone là một loại protein phức tạp được sản xuất bởi tuyến yên trong não, và ngoài việc thúc đẩy sự phát triển trong thời thơ ấu, nó giúp duy trì các mô cơ thể khỏe mạnh ngay cả khi trưởng thành. Tuyến yên tiết ra hormone tăng trưởng không liên tục - sự giải phóng trông giống như một xung.
Hormone tăng trưởng giúp chiều cao con người phát triển, thúc đẩy quá trình trao đổi chất lành mạnh, tăng cường hiệu suất thể chất của bạn và thậm chí có thể giúp bạn sống lâu hơn.
Khi nào hormone tăng trưởng được giải phóng
Khi bạn có giấc ngủ sâu và tập thể dục, sẽ gây ra sự giải phóng hormone tăng trưởng của con người. Các chuyên gia ước tính rằng có đến 75% hormone tăng trưởng của con người được giải phóng trong khi ngủ.
Hormone tăng trưởng sinh ra khi bạn ngủ say
Ở những người khỏe mạnh bình thường, giai đoạn giải phóng HGH chính xảy ra trong giai đoạn đầu của giai đoạn 3 của giấc ngủ vào ban đêm, khoảng một giờ sau khi bạn ngủ lần đầu. Giai đoạn 3, còn được gọi là giấc ngủ sâu hoặc giấc ngủ sóng chậm, chiếm khoảng một phần tư giấc ngủ của bạn mỗi đêm. Giấc ngủ sâu là phục hồi nhất trong tất cả các giai đoạn của giấc ngủ. Trong giai đoạn này của giấc ngủ, HGH được giải phóng và hoạt động để khôi phục và xây dựng lại cơ thể và cơ bắp của bạn khỏi những căng thẳng trong ngày.
Tác động của giấc ngủ đến việc sản xuất HGH
Mỗi người khi ngủ sẽ trãi qua các giai đoạn của giấc ngủ bốn đến năm lần mỗi đêm. HGH được sản sinh trong vài lần đầu tiên bạn trải qua giấc ngủ giai đoạn 3.Thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng lớn đến chu kỳ giấc ngủ của bạn và do đó ảnh hưởng đến giai đoạn giải phóng hormone tăng trưởng.
Nếu một người thức hoặc trằn trọc cả đêm khi ngủ, thì không có sự giải phóng hormone tăng trưởng. Các nhà khoa học đã làm một thí nghiệm nơi họ giấu mọi người khỏi ánh sáng ban ngày và các tín hiệu môi trường khác hoạt động như móc sinh học.
Các đối tượng được phép thiết lập lịch trình giấc ngủ của riêng họ, kết thúc khác với chu kỳ 24 giờ thông thường. Thí nghiệm này đã được thực hiện nhiều lần, nhưng trong trường hợp này, các nhà khoa học đã đo nồng độ hormone tăng trưởng trong máu và theo dõi khi tuyến yên tiết ra hormone. Họ tìm thấy mức hoóc môn cao nhất được giải phóng trong khi ngủ giảm đáng kể . Thời gian ngủ sóng chậm đầu tiên (SWS) trong đêm ngắn hơn và giai đoạn REM đầu tiên xảy ra sớm hơn.
Các nhà nghiên cứu kết luận rằng thời gian của các giai đoạn giấc ngủ có thể thay đổi lượng hormone được giải phóng trong khi ngủ.
Hormone tăng trưởng thay đổi theo tuổi tác
Việc sản xuất mức HGH đạt đến đỉnh điểm ở tuổi trẻ của bạn, và giảm dần theo tuổi tác. Người cao niên đặc biệt dành ít thời gian hơn trong giấc ngủ sâu, điều này giải thích mối liên hệ giữa thiếu HGH và các rối loạn khác liên quan đến lão hóa. Ví dụ, nồng độ HGH thấp hơn tương ứng với nguy cơ mắc bệnh tim, béo phì và tiểu đường cao hơn.
Biểu đồ so sánh lượng sản sinh hormone GH theo độ tuổi
Bổ sung HGH có tốt cho sức khỏe
Sản xuất HGH giảm theo tuổi. Ở tuổi trung niên, não bắt đầu sản xuất lượng hormone tăng trưởng thấp hơn. HGH cũng sẽ giảm mạnh nếu bạn thiếu ngủ hoặc giấc ngủ bị gián đoạn.
Cả hai mức giảm HGH bình thường liên quan đến tuổi, cũng như do thiếu ngủ, gây ra các tác dụng phụ như tăng cân, giảm hiệu suất nhận thức và thể chất, giảm khối lượng cơ bắp và các tác động khác liên quan đến lão hóa như tóc mỏng và cao hơn nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim.
Sự liên kết của HGH với các đặc tính chống lão hóa đã thúc đẩy sự quan tâm đến việc sử dụng các hormone bổ sung để giữ cho cơ thể trẻ. Thị trường phát triển để nhanh chóng đáp ứng nhu cầu với sự phong phú của các sản phẩm, thuốc bổ sung, kem và thuốc không cần kê đơn của HGH. Tuy nhiên, hiệu quả của nhiều trong số này không được chấp nhận rộng rãi bởi các cơ quan y tế đáng tin cậy, và không được FDA chấp thuận.
HGH không được chứa trong một viên thuốc hoặc kem, vì vậy đừng bị lừa bởi bao bì lừa đảo. Bạn cũng nên cẩn thận khi tiêm cho mình các dạng HGH tổng hợp trừ khi bạn đã trao đổi với bác sĩ. Trên thực tế, tự tiêm HGH mà không cần toa là bất hợp pháp và có khả năng nguy hiểm.
Tại sao vận động viên sử dụng chất bổ sung HGH
Các vận động viên chuyên nghiệp đôi khi sử dụng các chất bổ sung HGH (như dạng tái tổ hợp được gọi là somatropin) với mục đích cải thiện hiệu suất. Việc sử dụng này phá vỡ các quy tắc của nhiều hoặc hầu hết các giải đấu và cơ quan thể thao. Nó tương tự như việc sử dụng steroid. Các bác sĩ có trách nhiệm luôn phản đối việc sử dụng steroid cho hiệu suất cạnh vì các tác dụng phụ. Các tác dụng phụ của hormone tăng trưởng có thể không nguy hiểm, nhưng cộng đồng y tế vẫn xem thường cảnh báo này.
Trên thực tế, giấc ngủ rất quan trọng đối với hoạt động thể thao và nhiều nghiên cứu đã cho thấy giấc ngủ tăng (lên đến 10 giờ) giúp cải thiện thời gian phản ứng và tốc độ cho nhiều môn thể thao. Huấn luyện viên thông minh và vận động viên đẳng cấp thế giới hiểu tầm quan trọng của giấc ngủ thường xuyên đối với hoạt động thể thao tối ưu .
Các vận động viên chuyên nghiệp thường gặp phải các vấn đề như di chuyển liên tục, thây đổi múi giờ hoặc nghề nghiệp không cho phép lịch trình ngủ bình thường. Các vận động viên sức bền thường có vấn đề với ức chế miễn dịch và giảm giấc ngủ mãn tính có thể góp phần vào điều này. Thật vậy, ngay cả ở những người không phải vận động viên, thiếu ngủ có thể ức chế hệ thống miễn dịch. Hormone tăng trưởng của con người đã đạt được một danh tiếng xấu quá mức do lạm dụng bởi một số vận động viên chuyên nghiệp sử dụng hình thức tổng hợp của nó cùng với steroid đồng hóa.
Tuy nhiên, HGH có thể giúp trẻ em bị thiếu hụt chiều cao, và nó cũng có thể giúp bạn chống lại các tác động của lão hóa một cách tự nhiên, miễn là bạn thúc đẩy sản xuất tự nhiên và lành mạnh.
Cách tốt nhất để bổ sung HGH
Cách tốt nhất để tăng mức HGH của bạn có một giấc ngủ tốt và giấc ngủ đạt chất lượng cao. Giấc ngủ chất lượng cao đối với hầu hết mọi người có nghĩa là giấc ngủ không bị gián đoạn trong 7 đến 9 giờ mỗi đêm.
Ngoài việc tuân theo một lịch trình ngủ phù hợp, bạn cũng nên tập thể dục thường xuyên để thúc đẩy bài tiết HGH. Các xung HGH được giải phóng trong ngày và có thể bị ảnh hưởng do thiếu tập thể dục và chế độ ăn uống không lành mạnh. Tập thể dục lần lượt thúc đẩy giấc ngủ chất lượng bằng cách tiêu hao năng lượng của bạn.
Tập thể dục là cách tốt để thúc đẩy sản xuất HGH
Đối với chế độ ăn uống, đường là kẻ thù của việc sản sinh HGH. Nồng độ insulin của bạn càng cao (từ lượng thức ăn và đồ uống có đường cao), nồng độ HGH của bạn càng thấp. Đường huyết cao ức chế sản xuất HGH của bạn, vì vậy bạn nên tránh các loại thực phẩm có lượng đường nói chung, nhưng đặc biệt là trước khi đi ngủ, nếu bạn muốn tránh ức chế sản xuất HGH tự nhiên trong khi ngủ.
Yếu tố tăng trưởng giống Insulin-1 (IGF-1) là gì
IGF-1 (hay gọi yếu tố tăng trưởng giống Insulin-1) là một peptid có khối lượng phân tử thấp (7649 Dalton), chứa 70 axit amin trong một chuỗi duy nhất với ba cầu disulfide nội phân tử. Được mã hóa bởi gen IGF-1, và có cấu trúc giống insulin.
IGF-1 được tổng hợp bởi gan là chủ yếu nhờ vào sự điều hòa của Hormone tăng trưởng GH- sinh ra bởi tuyến yên.
Áp dụng độ liên quan với IGF-1 để xét nghiệm được lượng Hormone tăng trưởng GH. Sử dụng xét nghiệm IGF-1 có thể giúp:
- Kiểm tra khả năng hoạt động của tuyến yên
- Xác định được mức thiếu hụt của hormone tăng trưởng GH
- IGF-1 có thể được sử dụng với các xét nghiệm hormone tuyến yên khác, chẳng hạn như prolactin hoặc FSH và LH để giúp chẩn đoán các rối loạn chức năng tuyến yên và sự giảm hormone tuyến yên (suy tuyến yên).
- Ngoài ra, còn có thể dùng xét nghiệm các kết quả bất thường của các hormone khác
Nồng độ IGF-1 trong máu người khỏe mạnh phụ thuộc theo từng độ tuổi và giới tính
Độ tuổi |
Nam (ng/mL) |
Nữ (ng/mL) |
2 tháng - 5 tuổi
|
17-248
|
17-248
|
6 - 8 tuổi
|
88-474
|
88-474
|
9 – 11 tuổi
|
110-565
|
117-771
|
12 - 15 tuổi
|
202-957
|
261-1096
|
16 - 24 tuổi
|
182-780
|
182-780
|
25 - 39 tuổi
|
114-492
|
114-492
|
40 - 54 tuổi
|
90-360
|
90-360
|
>55 tuổi
|
71-290
|
71-290
|
Bảng Nồng độ IGF-1 trong máu người khỏe mạnh
Nguồn tham khảo:
Insulin like growth factor I
The human gene encoding insulin-like growth factor I is located on chromosome 12
Growth hormone
Growth hormone, athletic performance, and aging