Trong xã hội hiện nay, chiều cao đã trở thành một trong những tiêu chí quan trọng và lợi thế đối với giới trẻ trong cả công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, chiều cao của mỗi người lại có sự khác biệt rõ rệt. Nếu không được chăm sóc và quan tâm đúng cách, có những thói quen hàng ngày dễ dàng khiến bạn mất đi vóc dáng lý tưởng. Trong bài viết này, hãy cùng NuBest Vietnam điểm qua những thói quen xấu ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng.
Ở mỗi độ tuổi, chiều cao thường có sự thay đổi đáng kể điều chỉnh đồng thời với cân nặng. Tuy nhiên, sau khi vượt qua độ tuổi 20, chiều cao gần như không thay đổi và ngừng phát triển. Theo các nghiên cứu và lý giải, nguyên nhân của hiện tượng này thường liên quan đến quá trình cốt hoá của xương và mô sụn. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chiều cao mà bạn nên chú ý.
Điểm qua các yếu tố bên ngoài tác động trực tiếp đến chỉ số phát triển chiều cao
Chiều cao có xu hướng di truyền trong gia đình thông qua bộ gen của các thế hệ. Nếu cha mẹ và ông bà của bạn cao thì khả năng bạn cũng cao. Các gen đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chiều cao của cá nhân. Những biến thể trong gen có thể ảnh hưởng đến mô hình tăng trưởng của các cá nhân trong tương lai.
Ngoài ra, các nhóm dân tộc khác nhau có thể có chiều cao trung bình khác nhau. Theo thống kê, các chủng tộc người châu u sẽ có chiều cao trung bình nhỉnh hơn so với chủng người châu Á hoặc châu Phi.
Dinh dưỡng đầy đủ trong thời thơ ấu là rất quan trọng để cơ thể phát triển bình thường. Suy dinh dưỡng hoặc cung cấp không đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt là protein, canxi, vitamin D cùng các khoáng chất có thể làm chậm sự phát triển tổng thể. Việc thiếu hụt dinh dưỡng không chỉ khiến cho các mô xương không được nuôi dưỡng mà còn khiến cơ thể suy yếu, hệ miễn dịch khó có thể bảo vệ cơ thể trước các yếu tố gây hại bên ngoài.
Được sản xuất bởi tuyến yên, hormone tăng trưởng rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển tổng thể. Sự thiếu hụt hoặc mất cân bằng hormone tăng trưởng có thể ảnh hưởng đến chiều cao. Hormon tuyến giáp cũng đóng vai trò trong sự tăng trưởng, rối loạn tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến các chỉ số gia tăng chiều cao.
Các yếu tố kinh tế xã hội, bao gồm khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe và điều kiện sống tổng thể, có thể ảnh hưởng đến chiều cao của một người. Các yếu tố môi trường chẳng hạn như tiếp xúc với chất độc hoặc chất ô nhiễm, có thể tác động đến sức khoẻ và chiều cao. Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu ở các đới khí hậu khác nhau cũng có sự thay đổi về tốc độ tăng trưởng vóc dáng. Theo đó, các quốc gia nằm trong đới khí hậu ôn đới sẽ có chiều cao vượt trội hơn so với các đới khí hậu hàn đới hay nhiệt đới.
Điều kiện khí hậu ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của cơ thể, đặc biệt là chiều cao
Hoạt động thể chất thường xuyên, đặc biệt là trong những năm tăng trưởng có thể tác động tích cực đến chiều cao. Các bài tập chịu trọng lượng kích thích sự phát triển của xương. Duy trì tư thế tốt là điều quan trọng để phát huy tối đa tiềm năng chiều cao. Tư thế khom lưng hoặc tư thế không đúng có thể khiến một người trông thấp hơn.
Phần lớn hormone tăng trưởng được sản xuất trong khi ngủ sâu. Thiếu ngủ đủ giấc, đặc biệt là ở tuổi thiếu niên, có thể ảnh hưởng đến chiều cao. Một giấc ngủ sâu mang đến cho cơ thể nguồn năng lượng bù đắp những thiếu hụt sau một ngày học tập và làm việc căng thẳng. Đi ngủ trước 22h tối là cách để hỗ trợ tuyến yên sản sinh các hormone tăng trưởng, bởi khoảng thời gian hoạt động của nó thường rơi vào khung giờ từ 23h-1h sáng.
Một số tình trạng mãn tính có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng. Ngoài ra, một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng bứt tốc chiều cao trong độ tuổi dậy thì. Chính vì vậy, bạn nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định và lắng nghe những tư vấn từ bác sĩ giàu kinh nghiệm.
Có rất nhiều bạn đang duy trì những thói quen xấu tuy nhiên lại không biết đến tác hại mà chúng gây ra cho cơ thể. Một số thói quen xấu hoặc yếu tố lối sống có thể ảnh hưởng đến chiều cao, đặc biệt là trong những năm tăng trưởng. Sau đây hãy cùng Nubest.vn điểm qua các thói quen xấu ảnh hưởng đến chiều cao mà rất nhiều người mắc phải.
Lượng calo nạp vào không đủ hay thiếu đi hàm lượng protein, vitamin và khoáng chất có thể cản trở sự tăng trưởng và phát triển thích hợp. Ngoài ra, nếu tình trạng biếng ăn, kén ăn kéo dài còn khiến cho cơ thể nhanh chóng xuống ký, mất đi năng lượng hoạt động, cơ thể tiều tuỵ và mất đi khả năng đề kháng, chống chọi lại với bệnh tật. Khi dinh dưỡng kém dẫn đến việc cơ thể bị thiếu đi các dưỡng chất để nuôi dưỡng và phát triển xương khỏe mạnh, hiệu quả.
Để tối ưu tiềm năng tăng trưởng và sức khỏe tổng quát, bạn nên xây dựng các bữa ăn dinh dưỡng, đa dạng các nhóm chất. Tuyệt đối không sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn chiên rán, nướng nhiều dầu mỡ, gia vị. Bổ sung dinh dưỡng trọn vẹn mà vẫn kiểm soát được cân nặng hợp lý, bạn nên phân bổ lượng thức ăn hấp thu vào cơ thể với 3 bữa ăn chính và 2 bữa ăn phụ. Ưu tiên các món ăn vặt tốt cho sức khoẻ như sữa hạt, các loại hạt ngũ cốc, sữa chua ít đường, trái cây…
Biếng ăn hay ăn các thực phẩm nghèo dinh dưỡng khiến cơ thể bạn phải đối mặt với những căn bệnh mãn tính
Dinh dưỡng đa dạng rất quan trọng nhưng dinh dưỡng sạch còn là điều bạn cần quan tâm. Hãy ưu tiên chọn những loại thực phẩm theo mùa, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, sơ chế kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, hãy chú trọng vào cách thức chế biến linh hoạt để giúp đổi mới khẩu vị, hấp, luộc, xào, chưng nên được ưu tiên. Một lưu ý khác dành cho các bạn trẻ không nên giảm cân quá mức hay áp dụng các biện pháp cực đoan khiến cho cơ thể và chiều cao ảnh hưởng và lao dốc trầm trọng.
Lối sống ít vận động, lười tập thể dục và hoạt động thể chất thường xuyên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe xương và tiềm năng phát triển tổng thể. Theo các nghiên cứu, người lười vận động có chỉ số mắc các bệnh về béo phì, tiêu hoá cao hơn so với những người vận động chăm chỉ. Ngoài ra, các yếu tố về tuổi thọ, chiều cao cũng bị ảnh hưởng và suy giảm trầm trọng.
Lười vận động cũng khiến cho cơ thể thiếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của xương. Chính vì vậy, để cơ thể khỏe mạnh và sớm sở hữu chiều cao vượt trội, bạn nên dành ra từ 4-5 buổi/tuần tập luyện với các bài tập, bộ môn thể thao yêu thích.
Với các bạn mới chỉ bắt đầu tập luyện hãy chú ý đến tư thế và cách tập luyện. Việc tập sai động tác, tư thế chưa chuẩn có thể đem lại những hậu quả nghiệm trọng cho sự phát triển của các mô xương và cột sống. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý đến cường độ vận động, chỉ nên nâng cao tần suất tập khi thể lực đã quen và được rèn luyện trong một thời gian dài.
Ngủ không đủ giấc, đặc biệt là trong giai đoạn tăng trưởng bùng nổ ở thanh thiếu niên, có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone tăng trưởng và sự tăng trưởng tổng thể. Đây có lẽ là thói quen khá phổ biến trong các bạn trẻ với việc thức khuya để cày phim, chơi game hay nhậu nhẹt cùng bạn bè quá 1-2h sáng. Rất nhiều bạn lầm tưởng, khi thức khuya các bạn có thể ngủ bù lại vào sáng ngày mai để lấy lại sức. Tuy nhiên, việc thay đổi múi giờ sinh học sẽ mang đến nhiều tác hại về sức khỏe và tinh thần như cơ thể mệt mỏi, tinh thần đờ đẫn, kén ăn, giảm cân…
Thức khuya khiến cho quá trình sản sinh nội tiết tố tăng trưởng bị kìm hãm
Loại bỏ thói quen xấu này là một điều bắt buộc, việc tạo thói quen đi ngủ sớm và đúng giờ giúp bạn không chỉ một sức khoẻ tốt mà còn đem lại một tinh thần minh mẫn, thư thái. Và để có được điều này, ngay từ bây giờ hãy thay đổi và lên kế hoạch cho việc đi ngủ sớm trước 22h tối. Lưu ý thêm một vài điều sau để giúp bạn có giấc ngủ ngon như vệ sinh chăn ga, không gian phù ngủ thoáng khí, uống 1 ly sữa trước khi đi ngủ…
Hút thuốc đặc biệt là trong thời niên thiếu, có liên quan đến việc giảm khối lượng xương và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển. Bên cạnh thuốc lá, nhiều bạn trẻ vì tò mò và hứng thú những điều mới lạ thường dễ dàng tiếp xúc với các chất cấm gây nguy hiểm đến cho sức khỏe bản thân. Việc sử dụng thuốc lá, ma tuý, cần sa hay thuốc lắc khiến cho thể chất dần suy kiệt, tinh thần hoảng loạn, dễ gây ra các ảo giác từ đó dẫn đến nhiều hệ luỵ cho sức khỏe của bản thân.
Song song với chất cấm, nhiều bạn trẻ còn chứng tỏ bản thân thông qua rượu bia. Đây là chất có thể cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng và có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, có khả năng ảnh hưởng đến sự tăng trưởng. Ngoài bia rượu, tỷ lệ sử dụng caffeine ở trong giới trẻ cũng đang có những báo động đỏ nguy hiểm. Tiêu thụ caffeine ở mức độ cao, đặc biệt dưới dạng nước tăng lực hoặc nước ngọt, trà sữa, cà phê có thể cản trở quá trình hấp thụ canxi, ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng.
Căng thẳng và áp lực, đặc biệt là khi mãn tính hoặc ở cường độ cao, có thể gây ra những hậu quả đáng kể đối với cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng mãn tính là nguyên nhân chính góp phần vào sự trầm trọng thêm tình trạng lo âu và trầm cảm.
Ngoài ra căng thẳng hay áp lực còn gây ra nguy cơ tăng huyết áp, các bệnh liên quan đến tim mạch. Theo các nghiên cứu, căng thẳng mãn tính còn gây ra những ức chế hệ thống miễn dịch, khiến cá nhân dễ bị nhiễm trùng và lâu lành vết thương hơn bình thường. Việc tinh thần sa sút, mệt mỏi còn phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố, làm chậm và ngăn cản quá trình hình thành các mô sụn mới và hormone tăng trưởng. Rối loạn tinh thần cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất ngủ, ngủ không sâu giấc, chập chờn. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tăng trưởng và phát triển chiều cao của các cá nhân.
Áp lực từ học hành, công việc khiến bạn dễ trở nên cáu kỉnh, mệt mỏi, tức giận và trầm cảm
Để hạn chế việc tinh thần bị căng thẳng, áp lực bạn nên sắp xếp các ưu tiên trong cuộc sống, học tập và làm việc. Hãy chú ý tập luyện thiền định, chú ý đến tâm trạng, giải tỏa căng thẳng thông qua các hoạt động thư giãn kết hợp với sở thích, chẳng hạn như ca hát, vẽ tranh…
Xương khớp có liên quan trực tiếp đến sức đề kháng và hệ tuần hoàn, việc ăn mặc cũng là một trong những tác nhân gây ra những ảnh hưởng trực tiếp. Đối với các bạn nữ việc mặc váy ngắn hay áo quần phong phanh không đủ ấm vào mùa đông làm cho đôi chân chịu sự kích thích của không khí lạnh. Điều này lâu dần sẽ khiến mạch máu co thắt, giảm lượng máu và các dưỡng chất cung cấp cho khớp gối, khiến cho sức đề kháng của khớp gối bị suy giảm. Nếu tình trạng này kéo dài có thể khiến cho bạn dễ dàng mắc các bệnh về khớp gối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển xương.
Bên cạnh việc ăn mặc không hợp thời tiết, rất nhiều bạn nữ ưa thích việc lựa chọn và phối hợp những trang phục bó sát vào cơ thể. Quần áo bó sát, chẳng hạn như quần jean bó hoặc thắt lưng chật, có thể hạn chế lưu lượng máu, dẫn đến tuần hoàn kém. Đồ bó sát tạo các áp lực liên tục lên cơ và khớp góp phần gây đau cơ khớp theo thời gian và phát triển bệnh suy giảm tĩnh mạch. Thông qua đó, các khớp xương và mô sụn khó có không gian thoải mái để phát triển về chiều dài, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông và vận chuyển dinh dưỡng.
Công nghệ thông tin bùng nổ, tốc độ sản xuất các thiết bị điện tử cũng được kéo theo mang đến nhiều lợi ích và hệ lụy cho xã hội, đặc biệt là ở giới trẻ. Đã có rất nhiều thống kê cho thấy việc chơi điện tư trong một thời gian liên tục không nghỉ ngơi dẫn đến tình trạng loãng xương, suy thoái cột sống, đĩa đệm, cận thị, béo phì…
Lạm dụng các thiết bị điện tử khiến cơ thể trở nên lười vận động
Trong thời gian đắm chìm vào các thiết bị điện tử, người chơi thường không nhận biết các phần đốt sống cổ, lưng luôn được duy trì trong tư thế lệch chuẩn, khiến cho phần xương này bị biến dạng theo thời gian và cắt giảm các chỉ số gia tăng chiều cao nhất định. Lâu dần không chỉ ảnh hưởng tư thế mà sức khoẻ tổng thể và tinh thần cũng có nguy cơ bị gánh chịu nhiều hậu quả nghiêm trọng. Để hạn chế tình trạng này, bạn nên có những biện pháp cắt giảm dần thời lượng tiếp xúc với các thiết bị điện tử, thay thế bởi các bộ môn thể thao hay sáng tạo, kích thích tư duy, phát triển chiều cao.
Trên thực tế có rất nhiều bạn trẻ vô tình duy trì những tư thế đi, đứng, nằm, ngồi lệch chuẩn như gù lưng, còng lưng, đi hai hàng… Điều này ít nhiều vô tình khiến bạn trông thấp lùn, chiều cao bị cắt ngắn. Nếu duy trì tình trạng này lâu dần các phần đốt sống lưng có nguy cơ bị thoái hoá, lệch vẹo so với tư thế chuẩn như ban đầu.
Bạn nên xem xét dáng đi, đứng, nằm, ngồi của chính bản thân mình trong gương, tập luyện các bài tập giãn cơ để điều chỉnh và cải thiện tư thế. Việc duy trì tư thế chuẩn sẽ là điều kiện giúp cho bạn có dáng người thon gọn, giúp bạn trông cao ráo hơn so với số đo thực tế. Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu và tham khảo các bộ thể thao giãn cơ giúp nắn chỉnh xương, điều chỉnh tư thế.
Mặc dù sữa là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu quý giá, bao gồm canxi, vitamin D và protein, nhưng tiêu thụ quá nhiều sữa có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Các sản phẩm sữa có hương vị hoặc đường góp phần làm tăng lượng calo tiêu thụ và có tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Hấp thụ quá nhiều canxi, đặc biệt là từ sữa có thể cản trở sự hấp thu sắt trong cơ thể, điều này khiến cơ thể mệt mỏi, chóng mặt, hụt hơi. Hơn hết, canxi rất quan trọng đối với sức khỏe của xương, nhưng việc hấp thụ quá nhiều canxi mà không có đủ vitamin D và magie có thể dẫn đến mất cân bằng và ảnh hưởng đến sức khỏe của xương. Một số nghiên cứu cho thấy rằng lượng canxi nạp vào cơ thể quá cao có thể làm tăng nguy cơ gãy xương.
Để hạn chế tình trạng nguy hiểm trên, bạn cần chú ý hàm lượng sữa bổ sung vào cơ thể hằng ngày. Tùy vào thể trạng sức khỏe, cân nặng và độ tuổi sẽ có các khuyến nghị hàm lượng bổ sung sữa khác nhau. Bạn nên chú ý bổ sung lượng sữa vừa đủ, ưu tiên sữa tươi nguyên chất hoặc ít đường.
Ăn quá nhiều vào ban đêm, đặc biệt là gần giờ đi ngủ, có thể gây ra một số tác hại cho sức khỏe. Tiêu thụ lượng calo dư thừa vào ban đêm có thể góp phần gây ra tình trạng dư thừa calo, từ đó có thể dẫn đến tăng cân theo thời gian. Cân nặng gia tăng nhanh chóng sẽ dẫn đến tình trạng cột sống và các mô xương có nguy cơ bị đè nén, không có không gian để phát triển về chiều dài.
Ăn khuya khiến cân nặng gia tăng mất kiểm soát gây áp lực không nhỏ lên xương khớp
Ăn nhiều bữa, đặc biệt là thức ăn nhiều chất béo hoặc cay, gần giờ đi ngủ có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit, dẫn đến ợ chua và gián đoạn giấc ngủ. Cơ thể tập trung vào việc tiêu hóa, điều này có thể dẫn đến cảm giác khó chịu và bồn chồn vào ban đêm. Khó đi vào giấc, giấc ngủ chập chờn ít nhiều ảnh hưởng đến quá trình sản sinh hormone tăng trưởng khiến cho chỉ số chiều cao chỉ có thể dậm chân tại chỗ.
Ăn quá nhiều vào ban đêm có thể phá vỡ sự cân bằng của các hormone điều chỉnh cơn đói, chẳng hạn như leptin và ghrelin, có khả năng dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn và tiêu thụ quá mức. Ăn khuya, đặc biệt nếu liên quan đến việc lựa chọn thực phẩm không lành mạnh, có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp, tiểu đường, kích thích ruột khiến sức khỏe cơ thể bị xuống cấp trầm trọng.
Song hành với những thói quen xấu ảnh hưởng đến tốc độ gia tăng chiều cao là những thói quen tốt bạn cần duy trì và thực hiện thường xuyên.
Bạn hãy đảm bảo cơ thể nhận đủ năng lượng từ chế độ ăn uống đầy đủ để hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển trong những năm tăng trưởng quan trọng. Kết hợp hàm lượng chất đạm, canxi, vitamin D và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác góp phần tăng cường sức khỏe của xương. Ưu tiên chọn các nhóm đạm có lợi cho sức khỏe từ thực vật, rau củ, trái cây và các loại hạt, ngũ cốc.
Trong khi ngủ sâu, tuyến yên tiết ra hormone tăng trưởng. Đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng là điều quan trọng để tối đa hóa việc sản xuất hormone tăng trưởng vào ban đêm.
Tham gia các bài tập giãn cơ để cải thiện tính linh hoạt và thúc đẩy tư thế tốt hơn. Yoga và Pilates là ví dụ về các hoạt động giúp tăng cường tính linh hoạt. Các bài tập aerobic thường xuyên, chẳng hạn như bơi lội, đạp xe hoặc chạy bộ, tăng cường sức khỏe tổng thể và có thể góp phần tăng trưởng tốt hơn. Việc chăm chỉ vận động giúp xương tăng cường độ chắc khỏe, kích thích tuyến yên sản sinh hormone tăng trưởng, phát triển chiều cao.
Vận động chính là “liều thuốc hữu hiệu” giúp bạn tăng cường sức đề kháng, cải thiện tầm vóc
Tăng cường sức mạnh của cơ cốt lõi và cơ lưng có thể giúp duy trì tư thế tốt. Các bài tập như plank, giãn cơ cổ, bả vai, hông và gập lưng có thể có lợi. Bạn có thể tự quan sát dáng đi đứng, nằm ngồi của mình trong gương để cải thiện dần.
Duy trì đủ nước là điều quan trọng đối với sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe của xương. Nước hỗ trợ nhiều chức năng khác nhau của cơ thể, bao gồm cả những chức năng liên quan đến sự tăng trưởng và phát triển.
Việc tư vấn với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cho phép đánh giá toàn diện các vấn đề tiềm ẩn liên quan đến tăng trưởng. Nhờ vào đó, bạn sẽ được cung cấp hướng dẫn các kiến thức về chăm sóc sức khỏe cá nhân, đặc biệt là về chiều cao.
Có thể thấy, các thói quen xấu hình thành và duy trì trong một thời gian dài có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tăng trưởng và sức khoẻ tổng thể. Việc kiên nhẫn và nhận biết chúng sẽ giúp bạn thay đổi, điều chỉnh và có các biện pháp cải thiện sao cho phù hợp với bản thân với những mục tiêu chăm sóc sức khỏe khác nhau.
