Những thay đổi về mặt thể chất, nhận thức về bản thân và xã hội bên ngoài sẽ xuất hiện ở trẻ khi bước vào giai đoạn bước vào độ tuổi dậy thì. Trong giai đoạn đặc biệt này, cha mẹ cần lưu ý và quan sát cũng như đồng hành cùng con để hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng NuBest Vietnam tìm hiểu hành trình phát triển của trẻ ở độ tuổi 11.
Bước qua giai đoạn tiền dậy thì, trẻ 11 tuổi đã có nhiều sự thay đổi quan trọng về mặt thể chất như chiều cao, cân nặng, sự phát triển của cơ bắp, xương… Trong đó, các bé gái 11 tuổi sẽ có cân nặng chuẩn là 41kg và chiều cao là 147cm. Ngược lại với các bé trai, bé gái sẽ có phần khung xương nhỏ hơn, với chiều cao và cân nặng vượt trội lần lượt là 152cm, 46kg. Có thể nhận thấy, tốc độ tăng trưởng của từng trẻ sẽ có sự khác biệt nhất định, nếu được chăm sóc khoa học và phù hợp trẻ có thể bứt tốc chiều cao chuẩn thêm 10 - 15cm/năm.
Những sự thay đổi rõ rệt của trẻ ở độ tuổi 11 trong giai đoạn dậy thì
Về mặt sức mạnh cơ bắp, các bé trai và bé gái đều có sự thay đổi rõ rệt về mặt sức mạnh ở những nhóm cơ bắp chính như chân, tay. Đặc biệt, các bé trai sẽ có phần cơ bắp săn chắc ở bả vai và ngực, các bé gái sẽ phát triển nhóm cơ ở phần hông và ngực. Xét về mặt phát triển xương, cha mẹ có thể quan sát trẻ nhanh chóng “trổ giò” với phần xương cánh tay và xương chân dài ra hơn so với độ tuổi mầm non, tiểu học. Ở độ tuổi này các bé gái đã bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt, các bé trai sẽ dần đổi giọng sang tone trầm, trái cổ dần xuất hiện rõ.
Khả năng phối hợp và cân bằng của trẻ 11 tuổi cũng hoàn thiện dần. Trẻ có thể thoải mái tham gia các trò chơi đòi hỏi khả năng cân bằng, phối hợp linh hoạt. Các hoạt động nghệ thuật như múa ba lê, aerobic, thể dục dụng cụ được nhiều bé gái yêu thích. Ngược lại, các bé trai có thể thiên về các hoạt động thể chất thiên về sức mạnh rõ rệt như võ thuật, bóng đá, bóng rổ…
Không chỉ phát triển về mặt thể chất, sức mạnh các nhóm cơ bắt, trẻ còn thay đổi về mặt tâm lý, nhận thức về bản thân, những người xung quanh và cả môi trường bên ngoài. Ở tuổi 11 trẻ bắt đầu có nhiều suy nghĩ trừu tượng hơn và cố gắng tìm hiểu, lý giải những khái niệm phức tạp và lý luận logic. Với các vấn đề cần giải quyết, trẻ sẽ có những cách nhận thức và giải quyết vô cùng sáng tạo và độc đáo so với người lớn. Trẻ tò mò và thích thú với những khái niệm về thời gian, không gian, nguyên nhân và kết quả của một sự vật, hiện tượng.
Về khả năng tư duy phản biện, trẻ ở độ tuổi này sẽ đặt ra những câu hỏi và đáng giá những thông tin thu thập một cách cẩn thận. Trẻ tự đưa ra ý kiến của bản thân trước đám đông và bảo vệ quan điểm của mình.
Về khả năng ngôn ngữ, không còn giống ở giai đoạn mầm non hay tiểu học, trẻ đã có thể diễn đạt mọi suy nghĩ của mình với những cụm từ khó, câu dài một cách chính xác và lưu loát. Trẻ có thể viết các bài tập làm văn dài và chi tiết hơn về một vấn đề, hiện tượng trong cuộc sống. Về mặt nhận thức xã hội, trẻ đã dần bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến các mối quan hệ về bạn bè, thầy cô, gia đình. Trẻ ưu tiên thời gian dành cho các hoạt động học tập và vui chơi tập thể, thay vì ở bên gia đình hay một mình. Trong môi trường giáo dục, trẻ được các thầy cô khuyến khích việc bày tỏ suy nghĩ và quan điểm của bản thân, được rèn luyện kỹ năng lãnh đạo và hợp tác với các nhóm bạn học để thảo luận, giải quyết vấn đề.
Trẻ tự tin bày tỏ những ý kiến của bản thân trước đám đông
Trong giai đoạn phát triển này, cha mẹ cũng cần chú ý đến sự thay đổi về mặt cảm xúc của trẻ khi trải qua các cung bậc cảm xúc phức tạp như vui, buồn, giận, lo âu… Trẻ cần học các cách nhìn nhận và quản lý cảm xúc của bản thân từ cha mẹ, thầy cô. Bên cạnh đó, thông qua các cha mẹ cũng có thể giáo dục con cách quan tâm và chia sẻ đến những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống. Nhờ đó, trẻ có sự thấu hiểu, thông cảm và quan tâm đến nhiều người xung quanh, thay vì chỉ tập trung những mối quan hệ thân thiết.
Nuôi dạy trẻ là một hành trình dài đòi hỏi cả sức lực, tinh thần và tình yêu vô bờ bến, sự hy sinh của cha mẹ dành cho con cái. Ở độ tuổi này được xem là giai đoạn khá nhạy cảm và khó khăn khi chuyển giao từ độ tuổi tiểu học sang trung học. Để giúp con có thể phát triển toàn diện, cha mẹ cần có các mẹo và lưu ý sau đây:
- Các bài tập hoặc bộ môn thể thao phù hợp với sở thích và sở trường của trẻ cần được cha mẹ khuyến khích, giúp hỗ trợ cải thiện vóc dáng, giải tỏa tinh thần hiệu quả.
- Đảm bảo các bữa ăn chính - phụ đầy đủ các nhóm chất từ rau củ, thịt cá, trái cây… Hạn chế tối thiểu việc lạm dụng các loại thực phẩm gây hại cho sức khoẻ như thức ăn nhanh, nước ngọt, bánh kẹo ngọt…
- Rèn luyện cho trẻ thói quen ngủ sớm trước 11h tối và ngủ đủ giấc với thời lượng ngủ từ 7-8 tiếng mỗi ngày. Để có một giấc ngủ ngon, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ có thể vận động nhẹ trước khi đi ngủ, hoặc uống một cốc sữa ấm.
- Cha mẹ cần dành những khoảng thời gian nhất định trong ngày để trò chuyện, lắng nghe và đưa ra những lời khuyên cho trẻ. Việc đồng hành cùng con như một người bạn sẽ giúp trẻ thêm cởi mở và nhận thấy sự gắn kết trong gia đình. Hạn chế những suy nghĩ sai lệch, tiêu cực trong quá trình phát triển sau này của các con.
Chia sẻ, lắng nghe và giúp trẻ có những suy nghĩ, hành động đúng đắn và phù hợp
- Giúp trẻ tự lập với các hoạt động phụ giúp cha mẹ với những công việc nhà vừa sức, khuyến khích đưa ra những lời khen, phần thưởng nhỏ để giúp con hiểu thêm về giá trị lao động, trân quý những gì đang có.
- Cha mẹ nên dạy trẻ cách cư xử hòa đồng, có chủ kiến và đồng thời tôn trọng người khác. Thay vì những lời nói suông, cha mẹ cần làm gương cho con cái noi theo, học tập và cùng nhau sửa lỗi sai, hoàn thiện bản thân.
- Cha mẹ cũng cần thay đổi nhận thức mới bởi mỗi trẻ phát triển theo tốc độ riêng, không nên so sánh hay áp đặt những suy nghĩ, ước mơ của bản thân lên con cái.
- Hãy tạo một môi trường sống vui vẻ, khoa học và hướng trẻ đến những giá trị tích cực. Cha mẹ cần tập cách kiên nhẫn, lắng nghe con cái nhiều hơn.
Hành trình phát triển trẻ 11 tuổi sẽ thành công với việc kết hợp các yếu tố giữa dinh dưỡng, vận động, tâm lý… Hy vọng những chia sẻ trong bài viết trên sẽ giúp cha mẹ có thêm nhiều kiến thức và kinh nghiệm nuôi con cái.
