Mụn luôn là vấn đề gây lo lắng cho chị em. Làn da khi gặp phải mụn thường trở nên không đều màu, xỉn và có thể để lại sẹo hoặc vết thâm sau khi mụn biến mất. Để điều trị mụn một cách hiệu quả, bạn cần hiểu rõ về nguyên nhân gây ra mụn. Mụn xuất hiện từ đâu, có thể phát triển thành các dạng khác nhau và có những phương pháp trị mụn tại nhà nào là hiệu quả nhất? Trong bài viết này, NuBest Vietnam sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về vấn đề này.
Mụn là một vấn đề đáng quan tâm liên quan đến sức khỏe da. Mụn bao gồm những đốm đen, đốm đỏ hoặc mụn trắng xuất hiện trên da, thường do tắc nghẽn lỗ chân lông hoặc vi khuẩn gây nhiễm trùng. Mụn có thể phát sinh trên khuôn mặt, cổ, vai, lưng hoặc bất kỳ vùng nào trên cơ thể. Có nhiều loại mụn khác nhau, như mụn trứng cá, mụn mủ và mụn viêm nhiễm.
Mụn có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi và có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm sự tăng sản xuất dầu da, biến đổi hormone và chăm sóc da không đúng cách. Quan trọng là chăm sóc da đúng cách và đều đặn để phòng tránh và điều trị mụn một cách hiệu quả.
Cấu trúc bề mặt của nốt mụn bên dưới da
Mụn có thể xuất hiện vì nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Sản xuất dầu da quá nhiều: Dầu da, còn gọi là dầu bã nhờn, có thể tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn. Nguyên nhân này thường liên quan đến gen di truyền.
- Thay đổi hormone: Sự thay đổi hormone trong cơ thể, như trong giai đoạn dậy thì, thai kỳ, hoặc tiền mãn kinh, có thể gây tăng sản xuất dầu da và dẫn đến mụn.
- Tắc nghẽn lỗ chân lông: Việc bã nhờn, tế bào da chết và bụi bẩn tích tụ trong lỗ chân lông có thể dẫn đến tắc nghẽn và mụn.
- Vi khuẩn: Mụn viêm nhiễm thường do vi khuẩn Propionibacterium acnes gây ra. Vi khuẩn này sống trên da và có thể gây nhiễm trùng lỗ chân lông.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp với loại da của bạn có thể gây kích ứng và mụn.
- Stress: Stress có thể gây ra sự sản xuất hormone căng thẳng, dẫn đến mụn xuất hiện.
- Di truyền: Có khả năng di truyền trong trường hợp gia đình có tiền sử về mụn, bạn có thể dễ dàng mắc phải vấn đề này.
- Tiếp xúc với dầu hoặc hóa chất: Tiếp xúc với dầu hoặc hóa chất trong môi trường làm việc hoặc trong sản phẩm chăm sóc da cũng có thể gây mụn.
Ngoài 4 nguyên nhân trên, còn có một số yếu tố có thể làm gia tăng tình trạng mụn, chẳng hạn:
- Thay đổi nội tiết tố: Sự mất cân bằng của nội tiết tố có thể làm cho các tuyến bã nhờn mở rộng và tiết ra nhiều hơn.
- Thuốc trị bệnh: Một số loại thuốc trị bệnh có chứa corticosteroid, testosterone hoặc lithium cũng có thể gây mụn.
- Ăn kiêng: Một số loại thực phẩm giàu carbohydrate có thể làm gia tăng phản ứng viêm của mụn trứng cá.
- Căng thẳng: Căng thẳng không gây ra mụn nhưng nó có thể khiến tình trạng mụn của bạn trầm trọng hơn.
Mụn có một số loại phổ biến, bao gồm:
- Mụn trứng cá: Đây là loại mụn thông thường xuất hiện trên mặt, thường có hình dạng như đầu đen và có thể trở thành mụn viêm đỏ. Mụn trứng cá thường do tắc nghẽn lỗ chân lông và sự sản xuất dầu da tăng cao.
- Mụn mủ: Đây là loại mụn chứa mủ, thường xuất hiện dưới da và có thể đau nhức. Mụn mủ có thể xuất hiện do nhiễm trùng nặng hoặc viêm nhiễm lỗ chân lông.
- Mụn đầu đen: Đây là mụn có màu đen do tế bào da chết và dầu bã nhờn tích tụ trong lỗ chân lông. Mụn đầu đen không gây viêm nhiễm nhưng có thể trở thành mụn viêm đỏ nếu bị vi khuẩn tấn công.
- Mụn viêm: Loại mụn này thường là kết quả của tình trạng viêm nhiễm lỗ chân lông do vi khuẩn gây ra. Mụn viêm thường xuất hiện dưới dạng đốm đỏ, đau nhức và có thể chứa mủ.
- Mụn nang: Đây là những cụm mụn cứng, không viêm, thường có màu da, và thường xuất hiện trên mặt, cổ hoặc lưng. Mụn nang thường không gây đau và không nên được vắt ra vì có thể gây tổn thương da.
Đặc điểm của từng loại mụn trên da
Tất cả dạng mụn này đều tác động đến làn da của bạn. Mụn mủ, mụn bọc, mụn viêm chỉ xuất hiện nếu nốt mụn không được chăm sóc kỹ lưỡng và đúng cách. Vậy nên, để hạn chế tối đa khả năng mụn chuyển sang thể nặng, bạn nên chú ý nhiều hơn vào việc rửa mặt và skincare.
Mụn có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, nhưng những nơi phổ biến nhất mụn thường mọc bao gồm:
- Khuôn mặt: Đây là nơi phổ biến nhất mụn xuất hiện, bao gồm trán, má, cằm và vùng xung quanh miệng.
- Cổ: Da ở vùng cổ cũng thường bị tác động bởi dầu bã nhờn và bụi bẩn, dẫn đến sự hình thành mụn.
- Vai: Vùng vai cũng có thể bị mụn tấn công, đặc biệt khi chúng ta tiếp xúc với các vật dụng thường xuyên.
- Lưng: Mụn thường mọc ở vùng lưng, đặc biệt ở phần trên của lưng, vì đó là nơi có nhiều tuyến dầu.
- Ngực: Da ở vùng ngực cũng có thể mọc mụn, đặc biệt ở phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc thai kỳ.
- Vùng mông: Mụn có thể xuất hiện ở vùng mông do tác động của dầu bã nhờn và vi khuẩn.
Điều quan trọng là duy trì vệ sinh da hàng ngày, sử dụng các sản phẩm phù hợp với loại da của bạn và thực hiện các biện pháp chăm sóc da thích hợp để ngăn ngừa sự hình thành và lây lan của mụn.
Không phải tất cả các trường hợp mụn đều dễ trị. Việc điều trị mụn có thể phức tạp và đòi hỏi sự kiên nhẫn cũng như sự nhất quán trong việc chăm sóc da. Tuy nhiên, với việc tuân thủ đúng các phương pháp chăm sóc da và điều trị chuyên nghiệp, nhiều trường hợp mụn có thể được kiểm soát hoặc giảm thiểu đáng kể.
Việc điều trị mụn thường bao gồm sử dụng các loại thuốc bôi trực tiếp lên da, thuốc uống, hoặc quá trình làm sạch da chuyên sâu để loại bỏ dầu và tế bào chết. Đôi khi, việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa các thành phần như axit salicylic, peroxide benzoic, hoặc retinoid cũng có thể giúp kiểm soát mụn.
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để được chỉ định liệu pháp điều trị phù hợp như thuốc hoặc liệu pháp laser.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải duy trì sự kiên nhẫn và đồng thời thực hiện chăm sóc da đúng cách để ngăn ngừa sự tái phát của mụn sau khi điều trị.
- Benzoyl Peroxide có dạng gel bôi hoặc thuốc rửa, có thể sử dụng không cần kê đơn. Nó tác động đến vi khuẩn tồn tại trên bề mặt da, giảm sự ảnh hưởng của chúng.
- Axit salicylic được sử dụng như một chất tẩy rửa hoặc kem dưỡng da. Axit salicylic hòa tan các tế bào da chết để ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn nang lông.
- Axit azelaic có khả năng tiêu diệt vi sinh vật trên da và giảm sưng tấy.
- Retinoids (dẫn xuất vitamin A) giúp phá vỡ mụn đầu đen và mụn đầu trắng, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Thuốc kháng sinh (Clindamycin và Erythromycin) có khả năng kiểm soát vi khuẩn trên bề mặt. Hiệu quả hơn khi kết hợp với Benzoyl Peroxide.
Sử dụng thuốc bôi tại chỗ là cách trị mụn tại nhà phổ biến nhất
- Thuốc kháng sinh (Minocycline hoặc Doxycycline) thường được sử dụng để trị mụn từ trung bình đến nặng.
- Thuốc tránh thai giúp giảm mụn (do chu kỳ kinh nguyệt). Ba nhóm thuốc đã được FDA chấp thuận gồm Estrostep, Beyaz, Ortho Tri-Cyclen và Yaz.
- Isotretinoin được khuyến nghị sử dụng trong trường hợp bị mụn trứng cá dạng nặng. Loại thuốc này thu nhỏ kích thước các tuyến dầu, giảm sự hình thành mụn.
Kẽm là thành phần quen thuộc trong nhiều loại thực phẩm chức năng hỗ trợ chăm sóc sắc đẹp. Khoáng chất này rất quan trọng đối với sự phát triển của tế bào, sản xuất hormone, chuyển hóa và tăng cường chức năng của hệ miễn dịch da.
Không ít nghiên cứu đã chứng minh, uống kẽm có thể làm giảm mụn trứng cá. Để đạt được hiệu quả tối đa, bạn có thể bổ sung khoảng 30 - 45 mg kẽm mỗi ngày. Tuy nhiên, cần chú ý bổ sung vừa đủ so với hàm lượng kẽm khuyến nghị.
Dầu cá có chứa hai loại axit béo là EPA - Axit Eicosapentaenoic và DHA - Axit Docosahexaenoic. Cả hai đều rất có lợi trong việc giảm sự hình thành của mụn. Kết quả của một cuộc nghiên cứu đã cho thấy, tình trạng mụn trứng cá đã giảm đi đáng kể sau 10 tuần dùng dầu cá mỗi ngày.
Ngoài dầu cá, bạn cũng có thể bổ sung axit béo omega-3 bằng cách thêm cá hồi, cá mòi, cá cơm hoặc quả óc chó, hạt chia vào bữa ăn hàng ngày.
2 - 3 lần mỗi tuần, hãy dành một chút thời gian để tẩy tế bào chết trên da. Thói quen này có thể giúp bạn cải thiện mụn trứng cá bằng cách loại bỏ các tế bào da làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Tẩy tế bào chết cũng giúp các dưỡng chất từ sản phẩm trị mụn thẩm thấu sâu hơn vào làn da.
Dầu dừa và đường nâu là bộ đôi tẩy tế bào chết được đánh giá cao
Bạn có thể tự tạo hỗn hợp tẩy tế bào da chết tại nhà với dầu dừa và đường hoặc muối.
- Tạo hỗn hợp từ dầu dừa và đường hoặc muối theo tỷ lệ 1:1.
- Nhẹ nhàng chà xát hỗn hợp trên da trong 3 - 5 phút.
- Rửa lại thật sạch bằng nước sạch và lau khô.
Trà xanh không chỉ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe mà còn tốt cho da. Nguyên liệu này có chứa nhiều flavonoid và tanin có khả năng chống vi khuẩn gây mụn, giảm bã nhờn và giảm tình trạng viêm.
Cách trị mụn tại nhà bằng trà xanh:
- Ngâm lá trà xanh trong nước sôi khoảng 3 - 4 phút rồi để nguội.
- Làm sạch da rồi dùng bông gòn thoa lên mặt.
- Giữ nguyên trong 10 phút rồi rửa sạch với nước.
Nước trà xanh có thể bảo quản trong tủ lạnh đến 2 tuần. Bạn có thể tham khảo cách này để tiết kiệm nhiều thời gian hơn.
Tinh dầu tràm trà nổi bật với khả năng chống P.acnes và S.epidermidis, hai loại vi khuẩn gây mụn. Đồng thời, làm giảm tình trạng viêm da và các tổn thương do mụn gây ra. Một số nghiên cứu đã chứng minh, hiệu quả giảm mụn của tinh dầu tràm trà tương đương với kem benzoyl peroxide 5%.
Tinh dầu tràm trà có tác dụng hữu hiệu trong việc giảm viêm và kháng khuẩn mụn
Cách trị mụn tại nhà bằng tinh dầu tràm trà:
- Hòa tan 1 giọt tinh dầu tràm trà với 1 thìa cà phê dầu nền.
- Làm sạch da rồi thoa dung dịch vừa tạo được lên nốt mụn.
- Thực hiện các bước skincare tiếp theo.
Ngoài tinh dầu tràm trà, bạn còn có thể sử dụng tinh dầu quế, tinh dầu hoa hồng, hoa oải hương, đinh hương và hương thảo… Những loại này cũng mang lại hiệu quả đáng nể trong việc ức chế vi khuẩn gây mụn.
Nha đam cũng là một trong những nguyên liệu được sử dụng phổ biến để trị mụn. Nó có chứa lupeol, axit cinnamonic, phenol, lưu huỳnh, axit salicylic,... các hoạt chất này đều hữu hiệu trong việc cải thiện tình trạng mụn.
Cách trị mụn tại nhà bằng gel nha đam:
- Dùng thìa cạo sạch gel trong lá nha đam.
- Thoa đều gel lên toàn bộ da mặt sau khi đã làm sạch da.
- Giữ khoảng 10 - 15 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.
Cũng giống như nhiều nguyên liệu khác, mật ong và quế cũng có khả năng kháng khuẩn và chống viêm, từ đó hạn chế sự xuất hiện của mụn. Cách trị mụn tại nhà bằng mật ong và quế như sau:
- Tạo hỗn hợp đặc sệt từ mật ong và quế theo tỷ lệ 2:1.
- Thoa đều hỗn hợp lên da sau khi đã loại bỏ bã nhờn và tế bào chết.
- Giữ nguyên trong 10 - 15 phút rồi rửa lại bằng nước ấm và lau khô.
Mật ong và bột quế được đánh giá cao với khả năng cải thiện các loại mụn viêm
Axit citric trong giấm táo có khả năng hạn chế hoạt động của các loại vi khuẩn và nấm. Trong khi đó, axit succinic ngăn chặn tình trạng viêm do P.acnes và axit lactic làm giảm sự xuất hiện của sẹo mụn.
Cách trị mụn tại nhà bằng giấm táo:
- Hòa tan 1 thìa cà phê giấm táo với 3 thìa cà phê nước.
- Làm sạch da mặt rồi nhẹ nhàng thoa dung dịch vừa tạo được lên da.
- Giữ nguyên trong 3 - 5 phút rồi rửa thật sạch.
Sau khi thoa giấm táo lên da, nếu cảm thấy ngứa rát, khó chịu, bạn nên loại bỏ ngay lập tức lớp mặt nạ bằng nước sạch.
Mối quan hệ giữa chế độ ăn uống và mụn đã được bàn luận không ít lần. Một số nghiên cứu đã chỉ ra các yếu tố như insulin và chỉ số đường huyết có thể làm xuất hiện mụn trên da. Cụ thể, thực phẩm có chỉ số đường huyết cao có thể làm tăng đột biến insulin, thúc đẩy quá trình sản xuất bã nhờn trên da.
Thay vì sử dụng các loại thực phẩm kém lành mạnh như thực phẩm và đồ uống chứa nhiều đường, chiên dầu nhiều lần, thực phẩm cay nồng. Thay vào đó, hãy ưu tiên các loại trái cây, rau lá xanh, ngũ cốc nguyên hạt,... và uống nhiều nước lọc.
Những bữa ăn nhiều rau xanh, trái cây có thể giúp ích trong việc trị mụn
Trị mụn tại nhà có thể hiệu quả nếu bạn tuân thủ các quy tắc cơ bản và lưu ý các điểm sau:
- Duy trì vệ sinh da: Rửa mặt hàng ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ để loại bỏ bã nhờn, bụi bẩn và tế bào da chết.
- Tránh cào, vắt mụn: Không nên tự cố gắng cào hoặc vắt mụn, vì điều này có thể gây viêm nhiễm và để lại sẹo. Sử dụng nền tảng chăm sóc da chuyên nghiệp thay vì các công cụ tự tay.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Chọn các sản phẩm chăm sóc da không gây kích ứng và phù hợp với loại da của bạn, như kem dưỡng da và sữa rửa mặt không chứa chất gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Sử dụng thuốc trị mụn: Các sản phẩm trị mụn có thể giúp kiểm soát và làm dịu tình trạng mụn. Sản phẩm này thường chứa thành phần như axit salicylic, peroxide benzoic hoặc retinoid.
- Bảo vệ da khỏi tác động môi trường: Sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da khỏi tác động của tia UV, vì tác động của nắng có thể làm tổn thương da và gây viêm nhiễm.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống cân đối và tránh thức ăn có khả năng gây tăng sự sản xuất dầu da.
- Kiểm soát stress: Stress có thể gây ra sự sản xuất hormone căng thẳng và dẫn đến mụn, nên cố gắng kiểm soát stress trong cuộc sống hàng ngày.
- Đặc biệt chú ý khi dùng mỹ phẩm: Chọn các sản phẩm trang điểm không gây tắc nghẽn lỗ chân lông và đảm bảo tẩy trang kỹ lưỡng sau khi sử dụng.
- Theo dõi tiến trình điều trị: Nếu bạn sử dụng sản phẩm hoặc phương pháp điều trị, hãy kiên trì và theo dõi tiến trình để xem liệu pháp có hiệu quả hay không.
Nếu tình trạng mụn của bạn trở nên nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với việc điều trị tại nhà, hãy tìm kiếm sự tư vấn của một bác sĩ da liễu để được hỗ trợ và đánh giá chính xác tình trạng da của bạn.
- Tiết kiệm thời gian và tiền bạc: Trị mụn tại nhà thường tiết kiệm thời gian và tiền bạc so với việc thăm bác sĩ da liễu hoặc phòng khám chuyên nghiệp.
- Tự quản lý: Bạn có tự quyết định và kiểm soát quá trình điều trị mụn tại nhà. Bạn có thể chọn sản phẩm chăm sóc da và phương pháp phù hợp với tình trạng da của mình.
- Không cần hẹn trước: Trị mụn tại nhà không đòi hỏi lịch hẹn với bác sĩ, nên bạn có thể bắt đầu điều trị ngay khi bạn cảm thấy cần.
- Không thể chẩn đoán chính xác: Việc tự chẩn đoán loại mụn và tình trạng da của bạn có thể không chính xác, dẫn đến việc sử dụng sản phẩm hoặc phương pháp không phù hợp.
- Rủi ro tự làm tổn thương: Thử nghiệm các phương pháp tự điều trị có thể dẫn đến việc tự làm tổn thương da, như vết thâm, vết sẹo hoặc viêm nhiễm lỗ chân lông nếu bạn không thực hiện đúng cách.
- Cần kiên nhẫn: Trị mụn tại nhà đòi hỏi sự kiên nhẫn, vì không phải tất cả các sản phẩm hoặc phương pháp đều đem lại kết quả ngay lập tức. Bạn cần thời gian để thấy sự cải thiện.
- Không phù hợp cho trường hợp nghiêm trọng: Trong trường hợp mụn nghiêm trọng hoặc mụn nang lớn, việc tự điều trị tại nhà có thể không đủ hiệu quả và cần tư vấn từ bác sĩ da liễu.
- Khả năng tái phát: Trị mụn tại nhà thường chỉ giúp kiểm soát mụn tạm thời, và có khả năng mụn sẽ tái phát sau khi bạn ngừng sử dụng sản phẩm hoặc phương pháp điều trị.
Trị mụn tại nhà có thể hiệu quả nếu bạn chọn sản phẩm và phương pháp đúng cách, nhưng nếu tình trạng da trở nên nghiêm trọng hoặc không đáp ứng, thì tìm kiếm sự tư vấn từ một bác sĩ da liễu là quan trọng để đảm bảo rằng bạn đang nhận được điều trị tốt nhất cho da của bạn.
Chăm sóc da mặt là một phần quan trọng trong quy trình cải thiện làn da bị mụn. Dưới đây là cách chăm sóc da mặt khi bị mụn được các chuyên gia da liễu khuyến nghị. Check xem bạn đã thực hiện đầy đủ các bước này chưa nhé!
- Dùng sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Chọn sản phẩm dành riêng cho da mụn, thường chứa các thành phần như axit salicylic hoặc peroxide benzoic để giúp kiểm soát dầu da và loại bỏ mụn.
- Rửa mặt đúng cách: Rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không gây kích ứng, và tránh sử dụng nước quá nóng.
- Không nên cào hoặc vắt mụn: Tránh cào hoặc vắt mụn, vì điều này có thể gây viêm nhiễm và để lại vết sẹo.
- Sử dụng kem chống nắng hàng ngày: Sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da khỏi tác động của tia UV, đặc biệt khi sử dụng sản phẩm chứa các thành phần có thể làm da trở nên nhạy cảm hơn.
- Không nên sử dụng quá nhiều sản phẩm: Sử dụng quá nhiều sản phẩm chăm sóc da cùng một lúc có thể làm da trở nên kích ứng và tăng tình trạng mụn.
- Duỗi tay ra khỏi khuôn mặt: Tránh chạm vào mặt bằng tay bẩn, vì tay có thể mang vi khuẩn gây nhiễm trùng.
- Chăm sóc da từ bên trong: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, uống đủ nước và kiểm soát stress để giảm nguy cơ tái phát mụn.
- Theo dõi tiến trình: Lưu ý tiến trình điều trị và sự cải thiện của da. Nếu tình trạng không đáng tin cậy hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, nên thăm bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị chuyên nghiệp.
- Thay đổi gối ngủ thường xuyên: Gối ngủ có thể chứa nhiều vi khuẩn, vì vậy thường xuyên thay gối và vỏ gối để tránh tiếp xúc với da mặt.
- Không tự uống thuốc trị mụn mà không tư vấn bác sĩ: Nếu bạn muốn sử dụng thuốc uống trị mụn, hãy thảo luận với bác sĩ da liễu trước khi tự mua thuốc.
Làm sạch da mặt là bước quan trọng giúp cải thiện tình trạng mụn
Với 11 phương pháp trị mụn tại nhà mà Nubest Việt Nam vừa đề xuất ở trên, bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng mụn của mình. Hãy nhớ rằng, một làn da khỏe đẹp không chỉ giúp tăng thêm sự tự tin mà còn mở ra nhiều cơ hội trong công việc và tình yêu. Vì vậy, hãy chăm sóc da cẩn thận mỗi ngày nhé!
