Trong quá trình phát triển của trẻ em, giai đoạn “vàng” là thời kỳ mà cơ thể trẻ phát triển nhanh chóng, cơ hội tốt nhất để tăng chiều cao. Để trẻ có cơ hội bứt phá chiều cao nhanh chóng, các phụ huynh cần tận dụng lợi thế của giai đoạn “vàng” này để chăm sóc và áp dụng dinh dưỡng phù hợp. Trong bài viết này, chúng tôi chia sẻ những lưu ý trong sinh hoạt thường ngày giúp trẻ bứt phá chiều cao ở các giai đoạn tăng trưởng “vàng” nhé.
Tận dụng tốt giai đoạn “vàng” giúp cha mẹ chăm con cao lớn dễ dàng
Trong khoảng 40 tuần trong bụng mẹ, bào thai liên tục phát triển và trong thời gian này, mọi yếu tố quyết định đến từ chế độ dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe của mẹ. Trong khoảng 20 tuần đầu tiên, thai nhi đạt khoảng 25cm chiều dài nếu có sức khỏe tốt. Đến hết tuần 28, thai nhi khỏe mạnh có chiều dài tăng thêm đạt khoảng 35 - 40cm. Ở giai đoạn cuối của thai kỳ khoảng 28 - 40 tuần, thai nhi tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ để có thể ra đời khỏe mạnh, đủ ngày đủ tháng với 50cm chiều dài.
Trong khoảng 3 năm đầu đời, trẻ sơ sinh phát triển nhanh vượt bậc với khoảng 25cm tăng thêm về chiều cao trong 1 năm đầu. Ở cuối năm thứ 2, trẻ có thể cao thêm 11 - 13cm tùy vào giới tính, phương pháp chăm sóc sức khỏe. Từ năm thứ 3 trở đi, trẻ bắt đầu có tốc độ tăng trưởng ổn định hơn với mức tăng khoảng 5 - 7cm mỗi năm. Đây cũng là thời gian trẻ dễ suy dinh dưỡng nhất nên cần chú ý chế độ chăm sóc sức khỏe.
Mức tăng chiều cao ở tuổi dậy thì có thể đạt 8 - 15cm/năm trong khoảng 1 - 2 năm đạt đỉnh nếu được chăm sóc tốt. Trẻ khỏe mạnh có mức cải thiện chiều cao ở tuổi dậy thì chiếm 1/4 chiều cao khi trưởng thành. Ngoài chiều dài xương thì trẻ dậy thì còn phát triển vượt bậc về cơ bắp, mật độ khoáng xương tăng mạnh, nội tiết tố tăng trưởng giải phóng nhiều. Trên thực tế một đứa trẻ có thời thơ ấu thấp bé vẫn có khả năng sở hữu vóc dáng lý tưởng nếu được chăm sóc tốt ở tuổi dậy thì. Một số đặc trưng khác của quá trình tăng trưởng ở tuổi dậy thì như:
- Khối lượng khoáng chất tăng gấp đôi.
- Nồng độ nội tiết tố tăng trưởng sản xuất nhanh gấp 1,5 - 3 lần bình thường.
- Mức tăng IGF-1 huyết thanh cao hơn gấp 3 lần.
Ăn uống khoa học giúp các bạn trẻ nhanh cao ở tuổi dậy thì
Trong thời gian thai kỳ, chủ yếu những yếu tố tác động đến chiều cao của thai nhi phụ thuộc vào mẹ. Để con phát triển hết tiềm năng và chào đời khỏe mạnh, người mẹ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng. Trong đó, các nhóm chất cần được bổ sung đủ, nhất là canxi, protein, vitamin D, vitamin K, collagen, các vitamin và khoáng chất… Ngoài ra, mẹ cũng cần hạn chế sử dụng các chất kích thích, thức ăn nhanh, thực phẩm kém lành mạnh để đảm bảo sức khỏe của thai nhi và giúp con tăng trưởng hết tiềm năng.
Trong giai đoạn sơ sinh, trẻ cần được chăm sóc tốt cả về dinh dưỡng và giấc ngủ. Trong 1 năm đầu, nguồn dưỡng chất bổ sung chủ yếu là từ sữa, tùy trường hợp mà có thể là sữa mẹ hoặc sữa công thức. Trường hợp bạn nuôi con bằng sữa mẹ, hãy chú ý đến ăn uống của người mẹ, đảm bảo bữa ăn đủ chất để nâng cao chất lượng sữa. Nếu bạn nuôi con bằng sữa công thức, hãy lựa chọn loại sữa có thành phần tốt, hàm lượng phù hợp, an toàn cho hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ.
Trẻ trong giai đoạn này cũng đã bắt đầu ăn dặm, tuy nhiên sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính, các thực phẩm nên được làm quen dần dần để con dễ thích nghi. Từ 1 - 3 tuổi, trẻ nên được ăn uống đa dạng, ăn đủ 3 bữa chính với các thực phẩm giàu dinh dưỡng và dặm thêm 1 - 2 bữa sữa/trái cây… Một điều quan trọng khác cần lưu ý để trẻ tăng chiều cao hết tiềm năng trong 3 năm đầu chính là giấc ngủ. Trẻ cần ngủ đủ giấc theo nhu cầu khuyến nghị như sau:
- Trẻ sơ sinh 3 tháng đầu: 14 - 17 tiếng mỗi ngày, bao gồm giấc ngủ ngắn.
- Trẻ 4 - 11 tháng tuổi: 12 - 15 tiếng mỗi ngày, bao gồm giấc ngủ ngắn.
- Trẻ 1 - 3 tuổi: 11 - 14 tiếng mỗi ngày, bao gồm giấc ngủ ngắn.
Khuyến khích trẻ vận động cũng giúp kích thích phát triển xương, là một yếu tố quan trọng khác trong quá trình chăm sóc chiều cao của trẻ. Tùy vào độ tuổi mà cha mẹ có thể áp dụng phương pháp vận động phù hợp trong 3 năm đầu đời như sau:
- Trẻ dưới 1 tuổi chưa thể tự đi/đứng nên ưu tiên phương pháp massage toàn thân 1 - 2 lần trong ngày để xương khớp cứng cáp, lưu thông máu, cải thiện trao đổi chất, giúp trẻ ngủ ngon hơn.
- Trẻ trên 1 tuổi được khuyến khích đi lại, chạy nhảy, tham gia các trò chơi vận động…
Tạo thói quen tập luyện cho trẻ từ sớm để con nhanh phát triển chiều cao
Ở giai đoạn dậy thì, tốc độ tăng trưởng của trẻ mạnh mẽ cả về chiều dài xương, khung xương, cơ bắp. Nếu trẻ được chăm sóc tốt về dinh dưỡng, vận động, đảm bảo nghỉ ngơi và sinh hoạt hợp lý, mức tăng chiều cao có thể đạt đỉnh khoảng 8 - 15cm/năm trong khoảng 1 - 2 năm. Ở tuổi dậy thì, trẻ đã có thể áp dụng các phương pháp tăng chiều cao lý tưởng như sau:
- Ăn uống đủ chất, hàm lượng các chất khoa học, ưu tiên các thực phẩm lành mạnh. Bữa ăn hằng ngày cần có thực phẩm giàu canxi, protein, vitamin D, vitamin K, collagen, magie, phốt pho, kẽm, kali, sắt…
- Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, nước ngọt có ga, thức ăn nhanh, món ăn nhiều chất béo hoặc muối.
- Tránh xa các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia,
- Vận động mỗi ngày bằng cách tập thể dục hoặc chơi môn thể thao yêu thích, thời gian tập luyện ít nhất 30 - 45 phút/ngày.
- Đi ngủ sớm trước 11h và ngủ đủ 7 - 9 tiếng mỗi đêm.
- Điều chỉnh tư thế đi, ngồi, đứng, hoạt động thể chất đúng chuẩn, góp phần giữ sức khỏe xương khớp.
- Dành thời gian tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời (trước 9h sáng và sau 4h chiều) bởi đây là thời gian ánh nắng mặt trời hỗ trợ cơ thể trẻ tổng hợp vitamin D dưới da. Vitamin D giúp cơ thể dễ hấp thụ canxi hơn và tăng cường miễn dịch cho trẻ.
- Cải thiện môi trường sống để trẻ tăng đề kháng, hạn chế bệnh vặt ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất.
- Uống đủ nước mỗi ngày theo nhu cầu hoạt động thể chất và cân nặng hiện tại của trẻ.
- Duy trì cân nặng hợp lý vì cân nặng ảnh hưởng đến khả năng phát triển của xương, có thể cản trở xương kéo dài nếu trẻ thừa hay thiếu cân.
- Sử dụng thêm các loại sản phẩm hỗ trợ tăng chiều cao nhằm bù đắp dinh dưỡng, tăng tốc độ phát triển và cải thiện sức khỏe.
Sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ giúp tăng chiều cao mạnh mẽ
Giấc ngủ đủ và hợp lý tạo điều kiện cho xương thư giãn và phát triển mạnh mẽ. Để tăng chiều cao nhanh chóng, trẻ nên đi ngủ trước 10 - 11h tối và thức dậy trong khoảng 5 - 7h sáng. Thời điểm thức dậy cụ thể còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ và lịch sinh hoạt hằng ngày. Dậy sớm giúp trẻ có thời gian tỉnh táo, ăn sáng cũng như tập thể dục để đạt được những kết quả tối ưu về phát triển thể chất, trong đó có chiều cao.
Các sản phẩm sữa tăng chiều cao được phân loại rõ ràng theo độ tuổi và cơ địa của trẻ, do đó, có một số loại sữa dành cho trẻ sơ sinh đến dậy thì. Trong 1 năm đầu, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích trẻ được uống sữa mẹ để đảm bảo sức khỏe và khả năng phát triển thể chất, trí não. Sau đó, trẻ hoàn toàn có thể bổ sung thêm các loại sữa tăng chiều cao nếu có nhu cầu thúc đẩy phát triển xương. Điều quan trọng là phụ huynh chọn loại sữa chất lượng, phù hợp với con. Dưới đây là một số tiêu chí chọn sữa tăng chiều cao mà các phụ huynh có thể tham khảo:
- Sữa được chỉ định cho độ tuổi hiện tại của trẻ.
- Sữa đã trải qua kiểm định về an toàn, chất lượng và có giấy tờ chứng nhận rõ ràng.
- Sữa có nguồn gốc, xuất xứ đảm bảo uy tín.
- Thành phần sữa không chứa chất bảo quản, chất gây dị ứng hoặc chất trẻ bất dung nạp.
- Thành phần dinh dưỡng đảm bảo hàm lượng các chất tốt cho chiều cao như canxi, collagen, protein, các vitamin và khoáng chất.
- Sữa dễ hấp thụ, hoặc bổ sung các chất có lợi cho tiêu hóa để trẻ dễ dàng nhận đủ các chất cần thiết.
- Sữa được phân phối rộng rãi, nhiều phản hồi tích cực.
Mức tăng chiều cao trong 1 năm sẽ khác nhau tùy vào độ tuổi của trẻ, cũng như chế độ chăm sóc. Như đã đề cập, trẻ được nuôi dưỡng khoa học sẽ tăng 25cm 1 năm đầu đời, 11 - 13cm năm thứ 2 và 5 - 7cm/năm từ 3 - 9 tuổi. Trẻ bắt đầu dậy thì sẽ tăng mạnh mẽ 8 - 15cm/năm trong 1 - 2 năm đạt đỉnh nhất định, sau đó chậm dần rồi ngừng hẳn khi đạt 18 - 20 tuổi.
Từ 10 - 14 tuổi được xem là thời gian phát triển chiều cao mạnh mẽ nhất của các bé gái. Đây cũng là giai đoạn dậy thì chính của bé gái, sớm hơn 1 - 2 năm so với các bé trai. Nắm được thời điểm “vàng” này, phụ huynh nên tận dụng tốt để chú ý chăm sóc, đầu tư về dinh dưỡng, tăng cường hoạt động thể chất cho trẻ và tạo thói quen ngủ sớm để con cao hết tiềm năng. Ngoài ra, ở độ tuổi dậy thì, cha mẹ cũng cần quan tâm con nhiều hơn để đảm bảo con phát triển lành mạnh và toàn diện, khỏe mạnh hơn, loại bỏ kịp thời các yếu tố cản trở.
Chăm sóc chiều cao cho bé gái nên tập trung vào tuổi dậy thì
Trong giai đoạn "vàng" của sự phát triển, việc chăm sóc và dinh dưỡng đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng chiều cao của trẻ. Bằng cách cung cấp đủ dưỡng chất, đảm bảo giấc ngủ đủ và tạo điều kiện hoạt động thể chất đều đặn, cha mẹ sẽ tạo ra môi trường tốt nhất cho trẻ tối ưu tiềm năng phát triển chiều cao.
