Chiều cao chỉ phát triển đến một thời điểm nhất định, nếu nhận thấy bản thân hoặc con em mình có các dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao sau đây, rất có thể con đã hết tuổi cao. Lúc này, mọi nỗ lực cải thiện chiều cao đều không còn mang lại hiệu quả như mong đợi.
Các bạn nam thường có xu hướng dậy thì muộn hơn so với nữ giới. Tuy nhiên, chính điều này cũng giúp nam giới có được chiều cao nổi bật hơn hẳn. Theo NHS ((National Health Service)), nam giới thường có sự phát triển chiều cao vượt bậc trước tuổi 16, những năm sau đó tốc độ giảm dần và ngừng hẳn.
Độ tuổi dậy thì thường được chia làm 2 nhóm:
- thì trung bình: Trong giai đoạn từ 11-12 tuổi
- Dậy thì trễ hơn: Từ 13-14 tuổi
Kết thúc dậy thì, chiều cao của các bạn nam sẽ đạt khoảng 92% chiều cao tối đa có thể đạt được khi trưởng thành. Tuy nhiên, ở bất cứ thời điểm nào, khi nam giới xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, hãy chuẩn bị tinh thần là chiều cao của bạn đã chạm đỉnh:
- Bộ phận sinh dục có kích thước như người trưởng thành
- Lông mu phát triển ở xung quanh dương vật và đùi trong
- Lông tay, chân, ria mép, hàm phát triển đầy đủ
Chiều cao chỉ phát triển đến một thời điểm nhất định, thường không quá 20 tuổi
Nữ giới thường dậy thì sớm hơn so với nam, đặc điểm đánh dấu quá trình dậy thì bắt đầu là sự phát triển của ngực, sau đó là tuyến lông và quan trọng nhất là sự xuất hiện của kinh nguyệt.
Độ tuổi dậy thì ở nữ thường nằm trong giai đoạn 8-13 tuổi, sự phát triển thể chất và các đặc điểm sinh lý diễn ra tốc độ mạnh vào giai đoạn 10-14 tuổi. Sự tăng trưởng chiều cao sau dậy thì của nữ giới thường ít hơn so với nam giới, dấu hiệu ngừng cao cũng có thể diễn ra trước với những đặc điểm thường gặp như:
- Ngực phát triển hoàn toàn, các biểu hiện đau nhức, ngứa tại vùng ngực không còn
- Kích thước ngực phát triển tối đa, ngực săn chắc và đầy đặn
- Lông mu, lông nách trở nên cứng hơn
- Cơ quan sinh dục phát triển như người trưởng thành
- Hông mở rộng, đùi, mông như người trưởng thành
Một số biểu hiện chung ở cả 2 giới khẳng định rằng bạn không còn cao thêm được nữa:
- Chiều cao không thay đổi trong 6 tháng – 1 năm gần nhất: Bạn theo dõi chiều cao theo từng tháng và nếu nhận ra trong 6 tháng – 1 năm gần nhất chiều cao không thay đổi, chiều cao của bạn có thể đã chạm đỉnh.
- Size giày không tăng lên trong 6 tháng – 1 năm gần nhất: Vì kích thước xương bàn chân tỉ lệ thuận với xương dài. Nếu xương dài không tăng thì xương bàn chân cũng “dậm chân tại chỗ”, size giày không tăng lên.
Chiều cao ngừng phát triển quá sớm khiến chiều cao khi trưởng thành bị hạn chế. Có rất nhiều nguyên nhân khiến chiều cao ngừng phát triển dù vẫn đang còn trong giai đoạn tăng trưởng thể chất, điển hình như sau:
Dậy thì sớm là tác nhân thường gặp khiến chiều cao ngừng phát triển sớm. Dù trong thời điểm dậy trì, trẻ cao hơn bạn bè cùng tuổi, nhưng khi trưởng thành, chiều cao sẽ thấp hơn đáng kể vì trẻ có ít thời gian để phát triển chiều cao hơn người khác. Những yếu tố gây dậy thì sớm bao gồm: Di truyền, chế độ ăn thừa chất, tiếp xúc với các ấn phẩm liên quan đến tình dục, giới tính…
Tinh bột là thành phần dinh dưỡng thiết yếu trong ăn uống hằng ngày. Tuy nhiên, ăn quá nhiều tinh bột có thể khiến chỉ số đường huyết tăng cao, cản trở quá trình sản sinh nội tiết tố tăng trưởng, từ đó tác động tiêu cực đến sự phát triển thể chất của trẻ.
Chế độ ăn nhiều tinh bột có thể khiến chiều cao ngừng phát triển sớm
Ngủ muộn và không đủ giấc là tác nhân khiến lượng nội tiết tố tăng trưởng tiết ra ít hơn so với tiềm năng. Loại nội tiết tố này tham gia thúc đẩy quá trình phát triển của xương, chiều cao. Thiếu nội tiết tố tăng trưởng trong thời gian dài khiến chiều cao kém phát triển, gây thấp lùn khi trưởng thành.
Vận động thể chất có ý nghĩa quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao tự nhiên cũng như sức khỏe của trẻ. Trẻ thường xuyên tập luyện thể thao có hệ xương khớp chắc khỏe do quá trình khoáng hóa, mô hình hóa xương khớp đạt hiệu quả tốt, mật độ xương cao. Với những trẻ lười vận động, sự tích lũy khoáng chất tại xương kém hơn, xương yếu, dễ gãy và có nguy cơ thấp lùn.
Ăn nhiều cùng với việc lười vận động có thể dẫn đến béo phì. Tình trạng béo phì diễn ra trong nhiều năm thơ ấu sẽ làm giảm khả năng sản sinh nội tiết tố tăng trưởng của tuyến yên. Xương không nhận được sự kích thích đều đặn, quá trình cốt hóa đẩy nhanh hơn, chiều cao ngừng phát triển sớm hơn.
Béo phì lâu năm ở thời thơ ấu có thể khiến chiều cao ngừng phát triển sớm
Để xác định xem bản thân còn phát triển chiều cao không, các bạn có thể sử dụng những phương pháp sau đây:
Thông thường, chiều cao phát triển đến khoảng năm 20 tuổi là dừng hẳn. Một số người có thể ngừng cao sớm hơn ở tuổi 18, số ít lại vẫn cao thêm một chút sau tuổi 20 và ngừng hẳn vào khoảng năm 22 tuổi. Do đó, nếu bạn nằm trong giai đoạn từ 18-22 tuổi, có thể đã ngừng phát triển chiều cao, hoặc nếu còn cao, thì cũng sẽ rất, thậm chí không đáng kể.
Cách chính xác nhất để biết mình còn cao hay không là đến cơ sở y tế để tiến hành chụp X-quang xương chân. Giữa 2 đầu xương dài ở người đang trong quá trình phát triển chiều cao là vị trí của sụn tăng trưởng, thể hiện trên phim chụp là một khe hở mảnh. Sụn tăng trưởng được sản sinh liên tục và dần dần cốt hóa thành xương giúp xương dài ra, chiều cao tăng lên. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định tình trạng sụn tăng trưởng của mình và đánh giá liệu bạn có còn tăng chiều cao được nữa hay không.
Theo dõi sự thay đổi của cơ thể và nhận ra các dấu hiệu: Ổn định các đặc điểm sinh lý, size giày không thay đổi, chiều cao không tăng trong 6 tháng – 1 năm, chiều cao của bạn đã chính thức ngừng phát triển.
Một khi đã ngừng phát triển chiều cao, các bạn chỉ còn cách phẫu thuật kéo dài xương để tăng thêm chiều cao của mình. Tuy nhiên, cách này vừa đau đớn, tốn kém nhiều chi phí, nguy cơ biến chứng và hậu quả nghiệm trọng là rất cao. Do đó, cần tận dụng tối đa giai đoạn dậy thì, sau dậy thì – khi mà chiều cao còn có thể tăng trưởng tự nhiên, áp dụng các cách sau đây sẽ giúp bạn có được chiều cao nổi bật khi trưởng thành:
Dinh dưỡng trong các bữa ăn hằng ngày ảnh hưởng đến 32% trong quá trình phát triển chiều cao tự nhiên. Do đó, luôn đảm bảo bữa ăn có đủ các thành phần dưỡng chất cần thiết để xương dài ra nhanh như: Canxi, collagen type II, vitamin D, magie, kẽm, phốt pho… là cách tăng chiều cao nhanh chóng đừng nên bỏ qua. Các thực phẩm tốt cho chiều cao bạn có thể tham khảo gồm:
- Cá hồi
- Tôm
- Cua
- Mực
- Nấm
- Cải bó xôi
- Bông cải xanh
- Trứng gà
- Thịt gà
- Sữa tươi
- Sữa chua
- Khoai lang
- Đậu phụ
- Các loại hạt
Chế độ dinh dưỡng đa dạng giúp chiều cao phát triển tốt
Vận động từ 45-60 phút hằng ngày với các môn thể thao có lợi cho sự phát triển chiều cao là cách thúc đẩy tăng trưởng thể chất, giúp xương dài ra nhanh, chắc khỏe, tầm vóc tăng trưởng hết tiềm năng. Tác động của vận động đối với chiều cao sẽ khác nhau tùy vào môn thể thao bạn chọn chơi. Để chiều cao tăng trưởng tốt, nên ưu tiên lựa chọn các bộ môn sau đây:
- Bơi lội
- Chạy bộ
- Nhảy dây
- Bóng rổ
- Cầu lông
- Bóng đá
- Bóng chuyền
- Yoga
- Leo núi trong nhà
- Đu xà đơn
Thời gian tốt nhất để bắt đầu giấc ngủ là từ 21h-22h mỗi ngày. Đi ngủ vào giờ này, cơ thể có thể bước vào trạng thái ngủ sâu trong khung giờ từ 23h-01h sáng, thời điểm tuyến yên sản sinh nội tiết tố tăng trưởng đạt đỉnh trong ngày. Mỗi ngày, cần ngủ đủ 8 tiếng, ưu tiên giấc ngủ ban đêm. Phòng ngủ sạch sẽ, thoáng mát, ít ánh sáng tự nhiên hay tiếng ồn từ bên ngoài, nhiệt độ phòng phù hợp là điều kiện tốt để các bạn ngủ ngon và sâu giấc.
Thiết bị điện tử không ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng chiều cao, nhưng sử dụng thiết bị điện tử liên tục, trong thời gian dài sẽ khiến thời gian dành cho việc nghỉ ngơi, vận động thể chất, thậm chí cả ăn uống có thể bị rút ngắn. Chúng ta cũng không tập trung kiểm soát tư thế của mình, gây áp lực cho cột sống, làm giảm khả năng phát triển chiều cao tự nhiên. Mặt khác, ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử cũng gây hại cho mắt nếu tiếp xúc quá lâu.
Tắm nắng từ 15-20 phút mỗi ngày là thói quen tốt các bạn nên duy trì nếu muốn chiều cao tăng trưởng hết tiềm năng. Khi làn da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể tự tổng hợp vitamin D. Loại vitamin này có nhiệm vụ hỗ trợ cơ thể hấp thụ và chuyển hóa Canxi tốt hơn. Tắm nắng chính là phương pháp bổ sung vitamin D đơn giản và hiệu quả. Các bạn nên tắm nắng trong khung giờ trước 10h sáng và sau 15h chiều khi cường độ nắng nhẹ, không làm tổn thương đến làn da và sức khỏe.
Thực phẩm bổ sung hỗ trợ tăng chiều cao hay còn được biết đến với các tên gọi khác: Thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe… chứa các thành phần dinh dưỡng có lợi cho hệ xương và chiều cao. Sử dụng thực phẩm bổ sung tăng cường dinh dưỡng trong cơ thể, giúp chiều cao tăng trưởng tốt, đồng thời chăm sóc và bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
Thực phẩm bổ sung là giải pháp tăng chiều cao hiệu quả hiện nay
Các bạn nên chọn sản phẩm bổ sung chứa các dưỡng chất: Canxi, collagen type II, vitamin D, Magie… đã được điều chế bằng công nghệ hiện đại để cơ thể hấp thụ dễ dàng, tập trung tối đa vào hệ xương, giúp chiều cao tăng trưởng tối đa. Để đảm bảo an toàn, nên tin dùng sản phẩm do các đơn vị uy tín trong và ngoài nước sản xuất, phân phối.
Chú ý chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ phát triển chiều cao từ nhỏ giúp các bạn có được chiều cao nổi bật. Đừng quên theo dõi sự tăng trưởng thể chất của cơ thể thường xuyên để kịp thời phát hiện các dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao. Chúc các bạn khỏe mạnh và sớm chinh phục được chiều cao nổi bật như mong đợi.
