Làm thế nào để biết sụn tăng trưởng đã đóng? Đây là câu hỏi quan trọng đối với bất kỳ ai đang theo đuổi mục tiêu phát triển chiều cao - đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi dậy thì, phụ huynh và vận động viên. Sụn tăng trưởng hay còn gọi là tấm sụn tiếp hợp, là nơi xương dài phát triển theo chiều dọc. Khi sụn tăng trưởng đóng lại, chiều cao gần như không thể tăng thêm.
Khi sụn tăng trưởng đóng, chiều cao ngừng phát triển
Sụn tăng trưởng (tấm tăng trưởng) là một cấu trúc dạng sụn, giúp cấu thành hình dạng và chiều dài của xương trưởng thành. Lớp sụn này xuất hiện ở 2 đầu xương dài, giúp xương phát triển chiều dài bằng cách lắng đọng canxi, tạo nên mô xương. Đĩa sụn được chia thành 3 vùng như sau:
Quá trình trao đổi chất diễn ra mạnh mẽ ở sụn tăng trưởng nhờ sự hình thành mạch máu đặc biệt từ các vòng nối quanh khớp, bắt nguồn từ ba hệ thống riêng biệt:
Quá trình trao đổi chất diễn ra mạnh mẽ ở sụn tăng trưởng
Sụn tăng trưởng là lớp sụn nằm giữa 2 đầu xương, giúp xương phát triển chiều dài.
Nhờ quá trình cốt hóa ở sụn tăng trưởng, xương phát triển chiều dài. Sụn tăng trưởng sẽ cốt hóa hoàn toàn khi trẻ 20 tuổi.
Xem thêm: 9 cách tăng chiều cao nhanh chóng trong 1 tuần
Khi quá trình cốt hoá kết thúc, sụn tăng trưởng sẽ đóng lại và bị hoá xương hoàn toàn. Đây cũng chính là lúc chiều cao ngừng phát triển. Để biết chính xác sụn tăng trưởng đã đóng hay chưa, ba mẹ cần tiến hành cho trẻ chụp X-quang ở các đầu xương dài. Thông qua phim chụp, các bác sĩ có chuyên môn sẽ quan sát điểm cốt hoá, xác định sụn tăng trưởng đã đóng hay chưa và chiều cao còn phát triển nữa hay không.
Phim chụp X-quang giúp ba mẹ nhận biết sụn tăng trưởng của trẻ đã đóng hay chưa
Trên phim chụp X-quang, sụn tăng trưởng chính là những đường màu sẫm ở đầu các xương dài. Khi sụn đã cứng thành xương, đường sẫm màu này sẽ không còn, trên phim chụp X-quang sẽ không thể quan sát thấy. Phim chụp X-quang là căn cứ cụ thể nhất để xác định sụn tăng trưởng đã đóng hay chưa.
Chụp X-quang 2 đầu xương dài giúp xác định sụn tăng trưởng đã đóng hay chưa.
Sự phát triển của sụn tăng trưởng chịu sự tác động của nhiều yếu tố:
Nội tiết tố ảnh hưởng đến các hoạt động chức năng trên cơ thể, trong đó có quá trình cốt hóa của sự tăng trưởng. Dưới đây là nhóm yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ và trực tiếp nhất đến quá trình cốt hóa:
Các yếu tố nội tiết tố ảnh hưởng đến sự phát triển của sụn tăng trưởng
Lực kéo, ép và nén lên xương thông qua các hoạt động thể chất như chạy, nhảy, bơi lội, chơi thể thao... có tác động tích cực đến cấu tạo của hệ xương. Vận động thường xuyên giúp kích thích cơ thể tiết ra nội tiết tăng trưởng, làm tăng mật độ và độ chắc khỏe của xương. Ngược lại, lối sống ít vận động sẽ làm giảm sự phát triển của xương.
Dinh dưỡng là nguyên liệu không thể thiếu để xây dựng và duy trì sức khỏe của xương. Cơ thể trẻ sẽ phát triển tối ưu khi ba mẹ nên bổ sung đầy đủ các dưỡng chất có lợi cho xương và sụn như:
Các dưỡng chất có lợi cho quá trình phát triển của xương và sụn
Xem thêm: Ăn cua có tăng chiều cao không?
Yếu tố di truyền quyết định đến 23% tiềm năng tăng trưởng chiều cao tối đa của mỗi người. Các gen có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể sản xuất và sử dụng nội tiết tố, protein và enzyme cần thiết cho sự phát triển của sụn và xương.
Một số bệnh lý về tuyến giáp, suy thận hoặc các rối loạn di truyền có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình cốt hóa của sụn tăng trưởng. Khi trẻ mắc các bệnh này, ba mẹ nên cho trẻ điều trị sớm nhất để kịp thời can thiệp, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, chiều cao tăng trưởng tối ưu.
Việc sử dụng một số loại thuốc nhất định, đặc biệt là corticosteroid trong thời gian dài, có thể ức chế sự phát triển của sụn tăng trưởng. Do đó, không nên tự ý cho trẻ sử dụng bất kỳ loại thuốc nào nếu không có ý kiến, lời khuyên từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Sụn tăng trưởng ở trẻ em khá mềm và dễ bị tổn thương. Chấn thương hoặc tổn thương sụn tăng trưởng có thể gây biến dạng hoặc khiến xương ngừng phát triển.
Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển của sụn tăng trưởng
Sự phát triển của sụn tăng trưởng là một quá trình phức tạp chịu tác động của nhiều yếu tố như nội tiết tố, dinh dưỡng, vận động, di truyền, bệnh lý, thuốc và chấn thương.
Trong 1 số trường hợp, để kéo dài thời gian sụn tăng trưởng mở, ba mẹ có thể cân nhắc sử dụng các loại thuốc dưới đây. Tuy nhiên, ba mẹ cần lưu ý rằng, việc sử dụng tất cả các loại thuốc đều phải được thực hiện theo chỉ định và sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa.
Aromatase là một enzyme có tác dụng chuyển đổi androgen thành estrogen, giúp tổng hợp estrogen. Bổ sung thuốc ức chế aromatase sẽ ức chế sự hình thành estrogen, làm chậm quá trình đóng sụn tăng trưởng.
Tamoxifen là một loại thuốc thường được dùng để điều trị sưng vú ở nam. Tình trạng sưng vú này xảy ra do lượng nội tiết tố estrogen quá nhiều so với mức testosterone ở nam giới.
Ở những thiếu niên trong độ tuổi từ 14 - 15 tuổi, sử dụng 10 - 20mg tamoxifen hằng ngày trong 26 tháng làm chậm quá trình đóng lại của sụn tăng trưởng. Dự tính, chiều cao có thể tăng thêm đến 10cm so với mức tiềm năng.
Những cách trì hoãn sự hợp nhất của sụn tăng trưởng
Chất resveratrol được tạo ra từ các mô thực vật lấy từ cây bị ký sinh trùng tấn công. Bổ sung resveratrol sẽ giúp làm chậm quá trình đóng sụn tăng trưởng, giúp cải thiện sự phát triển của xương theo chiều dọc.
Nghiên cứu về tác dụng của resveratrol được thực hiện trên thỏ ở thời điểm thành thục sinh dục, giống như giai đoạn dậy thì ở người. Kết quả cho thấy, thỏ được bổ sung resveratrol có sự tăng trưởng tốt về chiều dài xương do quá trình hợp nhất sụn tăng trưởng chậm hơn.
Resveratrol, tamoxifen và aromatase là các loại thuốc có thể trì hoãn sự phát triển của sụn tăng trưởng.
Trước khi sụn tăng trưởng đóng lại, áp dụng cách tăng chiều cao phù hợp giúp trẻ sở hữu vóc dáng lý.
Một chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ các chất như tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất sẽ giúp trẻ phát triển tối ưu. Nên cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, đặc biệt là các thực phẩm tốt cho sức khỏe và chiều cao như hải sản, rau xanh đậm, thịt gà, thịt bò, trứng, trái cây, sữa, chế phẩm từ sữa, ngũ cốc nguyên hạt,...
Mỗi ngày, trẻ cần ăn đủ 3 bữa chính, kết hợp thêm 2 - 3 bữa phụ để cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể. Ngoài ra, cần hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều gia vị như đường, muối hoặc thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn. Những loại thực phẩm này nghèo dinh dưỡng và ức chế quá trình tăng trưởng chiều cao.
Ăn uống khoa học giúp chiều cao phát triển tối ưu
Xem thêm: Ăn bơ có tăng chiều cao không?
Dành 45 - 60 phút để tập luyện thể thao giúp xương phát triển chắc khỏe, tạo điều kiện để chiều cao tăng trưởng tối ưu. Tùy vào sở thích của trẻ, ba mẹ có thể lựa chọn các môn thể thao như bóng đá, bóng chuyền, nhảy dây, bơi lội, đu xà đơn, bóng rổ,... Tuy nhiên, nên kết hợp đa dạng bộ môn để cơ thể phát triển toàn diện. Ngoài ra, trước khi tập luyện cần khởi động thật kỹ để hạn chế xảy ra chấn thương trong quá trình tập luyện.
Ban đêm là thời điểm nội tiết tố tăng trưởng được tiết ra nhiều nhất, đặc biệt là lúc 23h đến 1h. Đi ngủ sớm trước 22h và ngủ tối thiểu 8 tiếng mỗi ngày giúp trẻ không bỏ lỡ thời gian lý tưởng để cải thiện chiều cao. Ngoài ra, ngủ đủ giấc còn giúp cơ thể nghỉ ngơi sau 1 ngày dài và tái tạo năng lượng để chào đón ngày mới.
Để trẻ có giấc ngủ ngon, ba mẹ cần chú ý đến không gian ngủ. Nhiệt độ phòng mát mẻ, nệm có độ cứng vừa phải cùng đèn ngủ phù hợp tạo điều kiện cho trẻ có giấc ngủ ngon. Ngoài ra, không nên ăn quá no, uống nhiều nước và vận động mạnh trước khi ngủ vì những điều này khiến trẻ khó ngủ hơn.
Ngủ đủ giấc giúp phát triển chiều cao
Bữa ăn hàng ngày đôi khi không cung cấp đủ dinh dưỡng để trẻ phát triển khỏe mạnh. Nguyên nhân chủ yếu là do quá trình bảo quản hoặc chế biến sai cách khiến thực phẩm hao hụt dưỡng chất. Ngoài ra, nhịp sống bận rộn khiến việc chuẩn bị bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng khó khăn hơn. Trong trường hợp này, sử dụng thực phẩm chức năng để cung cấp dưỡng chất cho cơ thể là điều vô cùng cần thiết.
Hiện nay, NuBest là thương hiệu chăm sóc sức khỏe hàng đầu tại Mỹ, được hàng triệu khách hàng đánh giá cao. Để hỗ trợ phát triển xương răng chắc khỏe, ba mẹ có thể tham khảo các sản phẩm sau của NuBest:
TPBVSK NuBest Tall Kids (2 - 9 tuổi): Cung cấp Canxi, Vitamin D3, Vitamin K2 và hơn 12 vi khoáng chất từ thiên nhiên, hỗ trợ phát triển xương răng chắc khỏe, hỗ trợ tăng cường sức khỏe.
TPBVSK NuBest Tall (5 - 18 tuổi): Thành phần chính gồm Canxi, Collagen thủy phân, 5-HTP, Bạch quả và 7 loại thảo dược thiên nhiên, hỗ trợ phát triển xương, hỗ trợ phát triển xương răng chắc khỏe.
TPBVSK NuBest Tall 10+ (10 - 18 tuổi): Với các dưỡng chất như Canxi, Vitamin D3, Vitamin K2, Collagen thủy phân, 5-HTP, Bạch quả và 5 loại thảo dược thiên nhiên, sản phẩm hỗ trợ phát triển xương chắc khỏe.
Các loại thực phẩm hỗ trợ phát triển xương chắc khỏe của NuBest
Các sản phẩm của NuBest đều được sản xuất tại Mỹ và được FDA cấp phép lưu hành. Quy trình sản xuất đạt chuẩn cGMP nên ba mẹ có thể an tâm về chất lượng. Hiện nay, sản phẩm được phân phối tại 118 quốc gia và nhận về hàng triệu lượt yêu thích từ khách hàng. Tùy vào độ tuổi và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, ba mẹ có thể chọn 1 trong 3 sản phẩm trẻ để hỗ trợ phát triển xương chắc khỏe.
Xem thêm: 5-HTP là gì và công dụng
Môi trường sống tác động rất lớn đến sự phát triển của trẻ. Không khí trong lành giúp hệ hô hấp khỏe mạnh, giảm thiểu các bệnh ốm vặt, nhờ đó cơ thể có đủ năng lượng để tập trung vào việc tăng trưởng. Quan trọng hơn, không gian sống sạch sẽ còn giúp trẻ có được giấc ngủ sâu và chất lượng, thúc đẩy xương dài ra.
Một môi trường không ô nhiễm khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời, tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Nhờ đó, cơ thể sẽ tổng hợp vitamin D một cách tự nhiên, giúp xương chắc khỏe.
Hoạt động ngoài trời giúp trẻ phát triển chiều cao tối ưu
Ngoài ra, môi trường xanh, sạch còn tạo điều kiện để trẻ vận động, vui chơi thường xuyên. Các hoạt động thể chất như chạy, nhảy, bơi lội không chỉ rèn luyện sức khỏe mà còn kích thích cơ thể tiết ra nội tiết tố tăng trưởng, góp phần tích cực vào việc phát triển chiều cao.
Ăn uống khoa học, ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên, cải thiện môi trường sống và kết hợp sử dụng thực phẩm để bổ sung dinh dưỡng giúp trẻ phát triển chiều cao tối ưu.
Thông thường, độ tuổi cốt hoá sụn tăng trưởng sẽ diễn ra trước tuổi 20. Sau 20 tuổi, hầu như chiều cao không thể tăng trưởng thêm nữa do sụn tăng trưởng đã đóng. Ba mẹ nên tận dụng tốt thời gian trẻ trước tuổi 20 của mình để thúc đẩy phát triển chiều cao, giúp bản thân có được vóc dáng nổi bật khi trưởng thành.
